Nov 16, 2023

Điểm tương đồng và khác biệt giữa Business Analyst và Data Analyst

Trong môi trường việc làm ngày nay, những công việc liên quan đến data trở nên ngày càng quan trọng và dần trở thành xu hướng. Hai vai trò chủ chốt trong lĩnh vực này bao gồm phân tích nghiệp vụ (Business Analyst) và phân tích dữ liệu (Data Analyst). Tuy nhiên, câu hỏi được nhiều người đặt ra là sự khác biệt giữa hai vai trò trên là gì. Trong bài viết này, mời bạn cùng BAC khám phá điểm tương đồng và khác biệt giữa Business Analyst và Data Analyst để hiểu rõ hơn về cách mỗi vai trò đóng góp cho sự phát triển của doanh nghiệp nhé.

1. Business Analyst

Nhà phân tích nghiệp vụ là người nắm vững các khía cạnh nghiệp vụ của doanh nghiệp và đưa ra những phân tích chi tiết về hiệu quả kinh doanh và xu hướng doanh nghiệp nên hướng đến. BA đảm nhận rất nhiều nhiệm vụ khác nhau. Theo BABOK V3, Business Analyst chính là người tạo ra sự thay đổi.

Vai trò của nhà phân tích nghiệp vụ bao gồm việc cung cấp thông tin phân tích để hỗ trợ quyết định chiến lược và tối ưu hóa hiệu suất kinh doanh. Đặc biệt, trong hầu hết các dự án CNTT, vai trò của BA chủ yếu xoay quanh việc phân tích yêu cầu.

Hiện nay, nhu cầu việc làm ngày càng tăng đối với các ứng viên phân tích nghiệp vụ tiềm năng - những người có thể thực hiện vai trò này một cách tự tin nhất. Như vậy, để gia tăng cơ hội trở thành một BA thành thạo và bắt đầu sự nghiệp Business Analyst thuận lợi, bạn có thể tham khảo một số khóa học chuyên môn mà BAC cung cấp tại đây.

Các nhiệm vụ và kỹ năng:

Tập hợp các nhiệm vụ được thực hiện bởi các nhà phân tích kinh doanh bao gồm:

Hiểu nhu cầu/vấn đề thực sự của các bên liên quan hoặc người dùng doanh nghiệp
Gợi ý và tài liệu hóa các yêu cầu nghiệp vụ
Đảm bảo tính đầy đủ của các yêu cầu nghiệp vụ
Quản lý những thay đổi về yêu cầu sắp xảy ra trong vòng đời của dự án
Đảm bảo nhóm phát triển, nhóm kỹ thuật hiểu rõ các chức năng và mục tiêu của dự án.

Về mặt chiến lược, BA có nhiệm vụ:

Đặt những câu hỏi khôn ngoan (hỏi đúng và hỏi đủ)
Giải quyết nhu cầu hoặc vấn đề nghiệp vụ của doanh nghiệp
Suy nghĩ, hình dung trước về sản phẩm cuối cùng và chuẩn bị trước giải pháp cần thiết
Cố gắng giải quyết các vấn đề cũng như nhu cầu của người dùng
Đề xuất, đưa ra những giải pháp tốt hơn để giải quyết các nhu cầu đã nêu ra
Đưa ra chi tiết về lộ trình và tầm nhìn về mục tiêu sản phẩm

2. Data Analyst

Giống như tên gọi, Data Analyst là chuyên gia phân tích và hiểu dữ liệu thông qua những con số để đưa ra những nhận định và thông tin quan trọng.

Vai trò của nhà phân tích dữ liệu là khám phá và tận dụng tri thức ẩn chứa sâu bên trong dữ liệu để đưa ra những quyết định sáng suốt nhất cho doanh nghiệp. DA đưa ra giả thuyết và mô hình hóa trên cơ sở phân tích các dự báo để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Cụ thể, dữ liệu và thông tin sẽ được thu thập, kiểm tra, sau đó được chia nhỏ thành các thông số liên quan khác nhau. Thông qua các mô hình và mối tương quan được hình thành giữa các tham số góp phần quan trọng để hỗ trợ DA thúc đẩy các quyết định nghiệp vụ trong doanh nghiệp. Các nhà phân tích dữ liệu thường xuyên sử dụng các mô hình thống kê thực tế để đưa ra giả thuyết và quyết định cuối cùng.

Đầu ra của DA sẽ là đầu vào cho các quyết định kinh doanh. Do đó về cơ bản, nhiệm vụ của DA rất quan trọng trong việc định hướng hệ thống nên được xây dựng như thế nào trong tương lai.

Các nhiệm vụ và kỹ năng

Nhiệm vụ chính của DA bao gồm:

Thu thập, lọc và xử lý dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau
Áp dụng các phương pháp phân tích dữ liệu để tìm kiếm mẫu và thông tin hữu ích
Xây dựng mô hình dự báo và dự đoán dựa trên dữ liệu có sẵn
Sử dụng các kỹ năng lập trình và ứng dụng các công cụ/phần mềm phân tích dữ liệu để hoàn thành công việc.

Về mặt chiến lược, DA có nhiệm vụ:

Phát hiện những thông tin quan trọng từ dữ liệu đổ về để hỗ trợ quá trình ra quyết định
Dự báo xu hướng và mô hình tương lai
Tối ưu hóa quy trình nghiệp vụ và tăng cường hiệu suất kỹ thuật

3. Điểm tương đồng giữa BA và DA

Cả nhà phân tích kinh doanh và nhà phân tích dữ liệu đều đòi hỏi khả năng thu thập và xử lý dữ liệu.
Cả BA và DA đều đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin phân tích để hỗ trợ quyết định kinh doanh.
Cả hai đều tập trung vào việc phát hiện xu hướng và cơ hội trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Các kỹ năng cần thiết cho cả hai vai trò không bao giờ bị giới hạn, nổi bật như danh sách dưới đây:

Khả năng phân tích
Cầu tiến, nhiệt huyết trong công việc
Khả năng xem xét kế hoạch tổng thể và điều hướng công việc
Sự nhạy bén, linh hoạt
Kỹ năng giao tiếp, thuyết trình
Kỹ năng làm việc nhóm và quản lý các bên liên quan

4. Điểm khác biệt giữa BA và DA

Nhà phân tích nghiệp vụ tập trung vào phân tích các hoạt động tổng quát, trong khi nhà phân tích dữ liệu tập trung vào phân tích các dữ liệu số.
BA thường tương tác trực tiếp và cần giao tiếp nhiều với các bên liên quan trong doanh nghiệp, trong khi nhà phân tích dữ liệu thường làm việc với dữ liệu một cách không trực tiếp.
Nhà phân tích dữ liệu thường cần có kiến thức sâu về các phương pháp và công cụ phân tích dữ liệu, trong khi nhà phân tích kinh doanh cần có hiểu biết về hoạt động kinh doanh và thị trường.

Nhìn chung, thành tích của BA nằm ở việc tác động đến sự thành công của hệ thống/dự án. Do đó, vai trò này đòi hỏi người đảm nhiệm phải là một thành viên tuyệt vời trong nhóm và khiến doanh nghiệp cũng như các nhà phát triển hệ thống hay nhóm CNTT làm việc cùng nhau hiệu quả.

Còn vai trò phân tích dữ liệu, với việc có thể truy cập được nhiều dữ liệu của người tiêu dùng hơn, DA có khả năng cao ảnh hưởng và tạo ra sự khác biệt cho các doanh nghiệp với những hiểu biết mang tính dự đoán và phân tích.

Như vậy, BA và DA đều đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc cung cấp thông tin phân tích để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Mỗi vai trò đều có những nhiệm vụ, kỹ năng và lợi ích riêng, nhưng cả hai đều đóng góp vào sự phát triển của doanh nghiệp. Hiểu rõ về hai vị trí Business Analyst và Data Analyst sẽ giúp bạn xác định rõ định hướng công việc tương lai và có kế hoạch rõ ràng hơn trên con đường chinh phục sự nghiệp sau này. Cùng tham khảo thêm những kiến thức chuyên ngành thú vị tại BAC's Blog bạn nhé!

Nguồn tham khảo:
https://www.adaptiveus.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Các Domain của Business Analyst – Đi đâu và làm gì?

Khi mới bước chân vào nghề, nhiều bạn thường đặt câu hỏi: “BA thì làm ở ngành nào? Có gì khác nhau không?” Hãy cùng BAC tìm hiểu các domain phổ biến của BA tại thị trường Việt Nam, ưu nhược điểm của từng domain, cũng như gợi ý lựa chọn cho những bạn mới vào nghề.
Lộ trình nghề nghiệp Business Analyst: Từ fresher đến BA Lead - Bạn đang ở đâu trên hành trình này?

BA là nghề hot trong lĩnh vực công nghệ và chuyển đổi số có vai trò cầu nối giữa kỹ thuật và kinh doanh giúp doanh nghiệp nhận diện rõ vấn đề và đề xuất các giải pháp phù hợp
So sánh CBAP với CCBA đâu mới là chứng chỉ dành cho bạn?

Nếu bạn đang phân vân giữa hai chứng chỉ CBAP và CCBA thì bài viết này của BAC chính xác là câu trả lời dành cho bạn. Hãy dành ít phút để tìm hiểu cũng như kiểm tra năng lực hiện tại của bản thân. Và bạn sẽ tìm được đáp án chính xác nhất cho câu hỏi của mình.
7 lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ CBAP trong năm 2025

Chứng chỉ CBAP mang đến nhiều lợi ích cho các Business Analyst (nhà phân tích nghiệp vụ). Bên cạnh sự công nhận, thu nhập, những cách cửa cơ hội thì sự tự tin, trình độ và sự kết nối với cộng đồng những người có cùng mục tiêu với bạn cũng rất đáng chú ý.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

Các Domain của Business Analyst – Đi đâu và làm gì?

Lộ trình nghề nghiệp Business Analyst: Từ fresher đến BA Lead - Bạn đang ở đâu trên hành trình này?

So sánh CBAP với CCBA đâu mới là chứng chỉ dành cho bạn?

7 lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ CBAP trong năm 2025

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC