Sep 11, 2023

Sự khác biệt giữa UML và BPMN

Một quy trình được mô tả trong mô hình hóa quy trình như một tập hợp các hành động hoặc hoạt động được thực hiện theo thời gian với mục đích hoàn thành một nhiệm vụ. Các nhà phân tích nghiệp vụ và các kỹ sư yêu cầu thường xuyên phải quyết định giữa các giải pháp UML và BPMN. Trước tiên, BAC sẽ mô tả cả hai ngôn ngữ mô hình hóa trong bài viết này từ đó nêu bật sự khác biệt của chúng.

1. UML - Unified Modeling Language

1.1. Định nghĩa

UML hay còn gọi là Ngôn ngữ mô hình hóa thống nhất là ngôn ngữ mô hình hóa để phát triển trong lĩnh vực công nghệ phần mềm. Nó nhằm mục đích xác định, trực quan hóa, phát triển và mô tả các thành phần của hệ thống phần mềm bằng cách sử dụng tập hợp các sơ đồ tích hợp. Vì điều này, UML sẽ được sử dụng cùng một phương pháp để phân tích và thiết kế hướng đối tượng như các ngôn ngữ lập trình như C++ hoặc Java.

Mặc dù không phải là ngôn ngữ lập trình nhưng nó có thể dễ dàng được chuyển đổi thành mã bằng ngôn ngữ lập trình vì nó sử dụng logic giống như lập trình hướng đối tượng. Một số chương trình, như UML Designer, thậm chí còn cho phép dịch tự động.

1.2. Ưu điểm khi sử dụng UML

Đối với tất cả các bên liên quan, các hệ thống phức tạp trở nên cực kỳ minh bạch nhờ UML. Vì vậy, nó nên được sử dụng nếu làm việc với nhiều đối tượng trong một hệ thống vì nó sẽ làm cho mối quan hệ giữa các đặc điểm và đối tượng dễ nắm bắt hơn.

Ưu điểm đầu tiên của việc sử dụng UML là nó hỗ trợ làm sáng tỏ các mô hình dữ liệu một cách thích hợp, đặc biệt là những mô hình phức tạp. Một điểm mạnh đáng chú ý của UML có thể được liệt kê. Các yêu cầu hệ thống được chuyển đổi thành dạng trình bày trực quan bằng UML, đồng thời xác định các cơ hội tiềm năng. Cả hệ thống phi phần mềm và phần mềm đều có thể được mô hình hóa bằng UML. Một ưu điểm khác của UML là sự phong phú của các công cụ của nó. Một số trong số đó thậm chí còn nhằm mục đích đảo ngược mã kỹ thuật và dịch nó trở lại mã được sử dụng để áp dụng các mẫu thiết kế.

Ví dụ về cách sử dụng UML trong mô hình hóa quy trình. Để sử dụng UML, người ta có thể thực hiện các bước điển hình sau, nhưng cần lưu ý rằng có một số chiến lược lập mô hình cho UML:

Xác định và mô hình hóa các lớp cần thiết
Xác định và mô hình hóa cách các lớp tương tác
Xác định các tính năng/thuộc tính của đối tượng

Sơ đồ sau đây đưa ra một ví dụ về cách cấu trúc thông tin này.

2. BPMN - Business Process Modeling Notation

2.1. Định nghĩa

BPMN là tên gọi khác của Ký hiệu mô hình hóa quy trình kinh doanh. Đây là ngôn ngữ mô hình hóa trực quan cho các ứng dụng phân tích kinh doanh và cho quy trình công việc của doanh nghiệp. BPMN đơn giản và dễ hiểu đối với tất cả các bên liên quan trong kinh doanh cho dù họ là nhà phát triển phần mềm, kiến trúc sư dữ liệu, người dùng doanh nghiệp và nhà phân tích nghiệp vụ.

2.2. Ưu điểm của BPMN

Khi áp dụng kỹ thuật lập bản đồ này vào một quy trình kinh doanh, bạn buộc phải phát triển một mô tả trực quan đơn giản về các quy trình hoặc quy trình kinh doanh có khả năng phức tạp. BPMN cung cấp cho bạn bức tranh hoàn chỉnh và sự hiểu biết về một quá trình từ đầu đến cuối. Nó cũng tập trung vào những ưu điểm và nhược điểm của quy trình hiện có (còn được gọi là AS-IS).

Trong sơ đồ BPMN ở trên, chúng ta có thể thấy các hoạt động khác nhau thuộc các hồ sơ khác nhau trong bộ phận hỗ trợ của một công ty: bộ phận lễ tân chịu trách nhiệm nhận trường hợp hỗ trợ, xem xét, báo cáo, v.v.

BPMN làm rõ các nhiệm vụ :

Ai thực hiện nhiệm vụ nào
Khi nào họ nên thực hiện nhiệm vụ của mình
Các bước nên được thực hiện theo thứ tự nào

Tuy nhiên, có một hạn chế là trong sơ đồ BPMN không thể thấy được những đối tượng nào tham gia vào quá trình.

3. Sự khác biệt giữa UML và BPMN

Điểm khác biệt nổi bật nhất giữa UML và BPMN đó chính là quan điểm. BPMN hướng đến quy trình trong khi đó UML lại hướng đến đối tượng. Do đó, BPMN được các nhà phân tích nghiệp vụ ưa chuộng hơn trong lĩnh vực kinh doanh và CNTT. Trái lại, UML lại ít phù hợp hơn khi cải tiến quy trình và tương thích hơn với việc phát triển hệ thống CNTT.

3.1. Mô hình hướng quy trình và mô hình hướng đối tượng

Đối với UML tập trung vào các ngôn ngữ (cụ thể là ngôn ngữ hướng đối tượng), thay vì các quy trình, điều này khiến nó trở thành một cách tiếp cận từ dưới lên hoàn toàn phù hợp cho các dự án phần mềm phức tạp.

Về mô hình hướng quy trình của BPMN tập trung vào phương pháp định hướng quy trình từ trên xuống để mô hình hóa hệ thống. Điều này có nghĩa là nó làm nổi bật các thông tin chính về quy trình kinh doanh và bao gồm phần mô tả các yếu tố ký hiệu - ai làm gì và theo thứ tự nào - mà không đi sâu vào các khía cạnh khác của tổ chức.

3.2. Các lĩnh vực ứng dụng

UML là công cụ lập mô hình dành cho những người lập mô hình và xây dựng hệ thống phần mềm như ứng dụng web và môi trường đám mây, vì nó cho phép ghi lại một thiết kế có thể được triển khai bằng nhiều ngôn ngữ lập trình.

Trọng tâm của BPMN chính là thiết kế các mô hình quy trình nguyên trạng và tương lai. Nó được các chuyên viên phân tích nghiệp vụ, nhà phát triển CNTT và doanh nghiệp ứng dụng để cải thiện quy trình và hệ thống thủ công. Ngoài ra, BPMN là một kỹ thuật thiết yếu để sử dụng trong các sáng kiến cải tiến chất lượng Lean Six Sigma hoặc Kaizen Event.

Hy vọng rằng những chia sẻ BAC chia sẻ sẽ giúp ích cho bạn. Đừng quên đón đọc các bài viết mới nhất được cập nhật tại BAC's Blog bạn nhé.

Nguồn tham khảo:
https://www.steepconsult.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Business Analyst thời đại AI: Cơ hội, thách thức và kỹ năng cần có để không bị thay thế

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang thay đổi mạnh mẽ ngành phát triển phần mềm, ảnh hưởng trực tiếp đến vai trò của Business Analyst (BA). Bài viết phân tích BA cần làm gì để thích nghi, nâng cấp kỹ năng và đón đầu các cơ hội trong thời đại AI.
Prototype sớm - Nghệ thuật hiện thực hóa ý tưởng của BA thông minh

Thời đại AI mở ra cơ hội mới cho BA: biến ý tưởng thành sản phẩm nhanh chóng bằng prototype sớm. Đây là chìa khóa giúp kiểm chứng giá trị, thúc đẩy sáng tạo và khai thác tối đa sức mạnh công nghệ.
10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Khám phá 10 thuật ngữ quan trọng nhất trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cùng BAC – từ AI, Machine Learning đến Generative AI, Copilot và hơn thế nữa. Bài viết được biên dịch từ nguồn Microsoft, giúp bạn hiểu rõ cách công nghệ này hoạt động và đang thay đổi thế giới. Một tài liệu nhập môn hoàn hảo cho người mới, chuyên viên công nghệ hay bất kỳ ai muốn bắt kịp làn sóng chuyển đổi số.
Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Khám phá lộ trình học AI đơn giản cho người mới bắt đầu cùng BAC. Bạn không cần giỏi lập trình để có thể học AI và trở thành chuyên gia. Những kiến thức này hoàn toàn có thể được tiếp thu và ứng dụng thực tế bởi tất cả mọi người.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

2. BPMN - Business Process Modeling Notation

2.1. Định nghĩa

2.2. Ưu điểm của BPMN

Business Analyst thời đại AI: Cơ hội, thách thức và kỹ năng cần có để không bị thay thế

Prototype sớm - Nghệ thuật hiện thực hóa ý tưởng của BA thông minh

10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC