Apr 17, 2025

Sự khác biệt giữa UAT và Usability Testing Business Analyst cần lưu ý

UAT và Usability Testing thường được mang lên bàn cân để so sánh nhưng, đây là 2 phương pháp kiểm thử khác nhau. Trong khi Usability Testing đảm bảo sự hài lòng của người dùng thì UAT lại giúp các Business Analyst xác thực chức năng. Cả hai đều là một phần không thể thiếu để cung cấp một sản phẩm chất lượng cao.

1. User Acceptance Testing (UAT) là gì?

User Acceptance Testing (UAT) hay còn được biết đến là Kiểm thử chấp nhận người dùng là một giai đoạn quan trọng trong quy trình phát triển ứng dụng, trong đó người dùng cuối xác minh rằng sản phẩm đáp ứng được nhu cầu và kỳ vọng của họ trước khi phát hành sản phẩm. Người dùng thực đánh giá chương trình trong bối cảnh thực tế hoặc mô phỏng để đảm bảo phần mềm hoạt động theo đúng kế hoạch và đáp ứng được các yêu cầu kinh doanh cần thiết. Trước khi phát hành bản cuối cùng, UAT thường diễn ra sau khi kiểm tra hệ thống, tạo cơ hội cho các bên liên quan tìm ra bất kỳ vấn đề hoặc sự không nhất quán nào và đưa ra ý kiến đóng góp cho bất kỳ thay đổi nào cần thiết. Từ đó đúc kết được rằng mục tiêu chính của UAT chính là xác minh ứng dụng đáp ứng nhu cầu của người dùng dự định và được chuẩn bị để đưa vào sản xuất.

2. Usability Testing là gì?

Trong phát triển phần mềm và thiết kế lấy người dùng làm trung tâm, kiểm thử khả năng sử dụng (Usability Testing) là một kỹ thuật được sử dụng để đánh giá khả năng sử dụng của sản phẩm. Nó bao gồm việc xem người dùng thực tế tương tác với sản phẩm để hoàn thành các hoạt động cụ thể trong khi thu thập thông tin đầu vào định tính về trải nghiệm của họ. Các Developers có thể cải thiện toàn bộ trải nghiệm của người dùng bằng cách triển khai kiểm thử khả năng sử dụng để tìm ra các vấn đề về khả năng sử dụng như hướng dẫn không rõ ràng, quy trình làm việc không hiệu quả hay điều hướng dễ gây hiểu lầm.

3. Sự khác biệt giữa UAT và Usability Testing

Giữa những việc kiểm thử lỗi như UAT (kiểm thử chấp nhận người dùng) hay thử nghiệm beta, và việc đánh giá khả năng tương tác của người dùng với giao diện thiết kế (Usability Testing) có một sự khác biệt rõ rệt. Khi so sánh giữa UAT và kiểm thử tính khả dụng, điều quan trọng là phải hiểu rằng mỗi loại kiểm thử đều có mục đích riêng trong quá trình phát triển ứng dụng.

Nếu như kiểm thử beta giúp xác định xem hệ thống có hoạt động đúng về mặt kỹ thuật hay không, thì kiểm thử tính khả dụng (Usability Testing) lại giúp trả lời câu hỏi: liệu sản phẩm có thực sự phù hợp với nhu cầu và mong đợi của người dùng bình thường, đồng thời mang đến trải nghiệm tốt hơn cho khách hàng hay không?

4. Ví dụ điển hình về UAT và Usability Testing trong các dự án phát triển sản phẩm số

UAT (User Acceptance Testing) không thể thay thế cho kiểm thử tính khả dụng – một phần quan trọng trong các thực hành tốt nhất về trải nghiệm người dùng (UX). Tuy nhiên, cả hai quy trình này đều có vai trò và thời điểm riêng trong quá trình phát triển sản phẩm số.

Hãy cùng xem xét kỹ hơn sự khác biệt giữa hai hình thức kiểm thử này. Nếu chúng ta thực hiện UAT cho quy trình mua hàng, mục tiêu sẽ là kiểm tra xem các chức năng kỹ thuật có hoạt động chính xác hay không – ví dụ như đăng nhập một lần (SSO), thêm sản phẩm vào giỏ hàng, thiết lập bảo mật cho thanh toán và quyền truy cập sản phẩm – mà không quá tập trung vào phản hồi từ nhóm người dùng mục tiêu.

Trong khi đó, kiểm thử tính khả dụng nên được thực hiện xuyên suốt vòng đời dự án để đảm bảo sản phẩm thân thiện với người dùng. Tuy nhiên, khi dự án sắp bước vào giai đoạn thử nghiệm beta, việc hoàn tất UAT trước là điều cần thiết. Việc này giúp phát hiện và khắc phục các lỗi kỹ thuật, giảm thiểu các yếu tố gây xao nhãng (như lỗi hay sự cố) trong quá trình kiểm thử tính khả dụng sau đó. Nhờ đó, người tham gia có thể tập trung hoàn toàn vào các tác vụ liên quan đến trải nghiệm và khả năng sử dụng thực tế của sản phẩm.

5. Khi nào nên tiến hành UAT và Usability Testing?

Việc biết khi nào nên tiến hành UAT và Usability Testing là rất quan trọng để đảm bảo đánh giá toàn diện về chức năng của ứng dụng và trải nghiệm của người dùng.

5.1. Kiểm thử chấp nhận của người dùng (UAT - User Acceptance Testing)

Tiến hành UAT vào cuối vòng đời phát triển, sau khi thử nghiệm chức năng và thử nghiệm hệ thống hoàn tất.
Thực hiện UAT khi các tính năng của ứng dụng đã được triển khai đầy đủ và ứng dụng gần sẵn sàng để phát hành.
Thu hút người dùng cuối thực tế hoặc đại diện từ đối tượng mục tiêu vào UAT để xác nhận xem ứng dụng có đáp ứng được yêu cầu và kỳ vọng của họ hay không.
UAT tập trung vào việc xác minh xem ứng dụng có hoạt động chính xác theo các yêu cầu đã chỉ định và nhu cầu kinh doanh hay không.

5.2. Kiểm thử khả năng sử dụng (Usability Testing)

Kiểm thử khả năng sử dụng có thể được tiến hành trong suốt vòng đời phát triển, bắt đầu từ giai đoạn thiết kế ban đầu và tiếp tục cho đến bản phát hành cuối cùng.
Tiến hành kiểm tra khả năng sử dụng theo từng giai đoạn khi các tính năng mới được triển khai hoặc thiết kế ứng dụng có thay đổi.
Thu hút người dùng thực tế tham gia thử nghiệm khả năng sử dụng để đánh giá mức độ dễ dàng mà người dùng có thể tương tác với ứng dụng và hoàn thành nhiệm vụ.

Kiểm thử khả năng sử dụng tập trung vào việc đánh giá giao diện người dùng của ứng dụng,điều hướng, kiến trúc thông tin và trải nghiệm chung của người dùng. Hy vọng rằng những chia sẻ của BAC sẽ giúp ích cho bạn. Đừng quên đón đọc các bài viết mới nhất được cập nhật tại BAC's Blog bạn nhé.

Nguồn tham khảo:
https://ux4sight.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Khám phá 10 thuật ngữ quan trọng nhất trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cùng BAC – từ AI, Machine Learning đến Generative AI, Copilot và hơn thế nữa. Bài viết được biên dịch từ nguồn Microsoft, giúp bạn hiểu rõ cách công nghệ này hoạt động và đang thay đổi thế giới. Một tài liệu nhập môn hoàn hảo cho người mới, chuyên viên công nghệ hay bất kỳ ai muốn bắt kịp làn sóng chuyển đổi số.
Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Khám phá lộ trình học AI đơn giản cho người mới bắt đầu cùng BAC. Bạn không cần giỏi lập trình để có thể học AI và trở thành chuyên gia. Những kiến thức này hoàn toàn có thể được tiếp thu và ứng dụng thực tế bởi tất cả mọi người.
Gemini là gì? So sánh Gemini và ChatGPT cho người mới bắt đầu

Gemini là gì? So sánh nhanh Gemini và ChatGPT một cách đơn giản, giúp người mới bắt đầu học AI chọn công cụ phù hợp để học tập, làm việc và sáng tạo nội dung. Mỗi công cụ đều có ưu và nhược điểm riêng, hãy cùng BAC khám phá chi tiết.
AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu AI theo hướng đơn giản nhất. Bằng cách giải thích ngắn gọn, cô động, súc tích và dễ hiểu, BAC sẽ cho bạn lý giải về cụm từ “AI”. Qua đó, bạn không chỉ hiểu mà còn biết lý do vì sao mình phải học AI.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Gemini là gì? So sánh Gemini và ChatGPT cho người mới bắt đầu

AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC