Aug 09, 2021

So sánh giữa BPMN và UML

Với sự phát triển về mặt công nghệ 4.0 theo xu hướng thế giới và chính sách phát triển ở Việt Nam, nhu cầu đối với ngành công nghệ phần mềm ngày càng tăng. Chúng ta liên tục tìm kiếm và xây dựng các sản phẩm tốt hơn, hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn và tiết kiệm hơn, và đồng thời dễ sử dụng hơn.

Trong quá trình xây dựng sản phẩm, chúng ta thường bắt đầu ở bước gọi là tài liệu hoá nhu cầu khách hàng. Quá trình này bao gồm việc mô hình hoá quy trình. Trong nhiều phương thức/ kỹ thuật, chúng ta đã bao giờ nghe qua khái niệm Mô hình hoá quy trình nghiệp vụ (ký hiệu: BPMN) và Ngôn ngữ mô hình hoá thống nhất (ký hiệu: UML) chưa? Với các bạn mới bắt đầu tìm hiểu về BPMN và UML, họ thường cho nhận xét rằng hai mô hình này khá giống nhau. Liệu rằng đây có phải là câu trả lời chính xác? Hãy cùng BAC tìm hiểu nhé.

1. Định nghĩa

1.1 UML - Unified Modeling Language là gì?

Để tìm hiểu xem UML và BPMN có giống nhau hay không, trước tiên, chúng ta cần cùng nhau tìm hiểu về định nghĩa của hai “đối tượng” cần nghiên cứu. Nhắc đến UML, đây là một ngôn ngữ mô hình hóa trực quan phổ biến trong lĩnh vực kỹ thuật phần mềm. Nó bao gồm một tập hợp các sơ đồ tích hợp và nhằm mục đích xác định, trực quan hóa, xây dựng và ghi lại các thành phần của một hệ thống phần mềm. Nó là một ký hiệu tiêu chuẩn để mô hình hóa hệ thống, nhưng không phải là một phương pháp thiết kế một hệ thống. Để sử dụng UML, bạn cần áp dụng một phương pháp phù hợp cho nó. Vì UML không bị ràng buộc bởi bất kỳ phương pháp mô hình cụ thể nào, nó có thể được áp dụng bởi bất kỳ phương pháp thiết kế nào được yêu cầu. Nó phổ biến bởi vì nó đã được thực hiện trong một thời gian dài và đã được xem xét công khai trong nhiều năm. Đặc tả UML được thiết kế để hỗ trợ hầu hết các quy trình phát triển hướng đối tượng hiện có. Do đó, nó là một ngôn ngữ mô hình hóa hướng đối tượng (object oriented modeling).

Sơ đồ UML thể hiện việc khách hàng đang mua vé tại máy bán vé tự động.

Ở đây, ta thấy được sự tương tác giữa các đối tượng.

1.2 BPMN - Business Process Model and Notation là gì?

BPMN là ký hiệu cho phép mô tả và tối ưu hóa các quy trình nghiệp vụ. BPMN là một tiêu chuẩn được tạo ra và duy trì bởi tổ chức OMG. Vì BPMN là một tiêu chuẩn nên nó trung lập và có tính thống nhất cao đối với các bên liên quan về mặt ý nghĩa và tính chính xác của các yếu tố và các mối quan hệ được sử dụng trong sơ đồ.

BPMN là một phương pháp vạch ra cách tiếp cận đối với một quy trình nghiệp vụ, nó cho phép tạo ra một hình ảnh trực quan về một quy trình nghiệp vụ thực tiễn, từ đơn giản đến phức tạp. Điều này giúp các bên liên quan hiểu một quy trình từ đầu đến cuối, và do đó giúp xác định những điểm mạnh cũng như những điểm yếu của một quy trình hiện có - hoặc/ và thiết kế mô hình tương lai cho việc áp dụng của doanh nghiệp sau này. BPMN là một ngôn ngữ mô hình hóa hướng về quá trình (process oriented modeling). BPMN hiển thị tất cả các hoạt động là một quy trình.

Sơ đồ BPMN về quá trình mua vé. Ở đây, chúng ta không thể thấy rõ đối tượng tham gia trong quá trình.

2. BPMN và UML có điểm chung nào không?

Điểm chung giữa BPMN và UML... có thể chỉ là cả hai đều được tạo ra và duy trì bởi tổ chức The Object Management Group® (OMG®) - tổ chức nổi tiếng về các tiêu chuẩn phần mềm.

3. Sự khác biệt giữa BPMN và UML?

Từ những định nghĩa ở trên, chúng ta có thể chỉ ra những điểm khác nhau giữa BPMN và UML, đó chính là:

3.1 Object-Oriented và Process-Oriented

UML là một ngôn ngữ mô hình hóa hướng đối tượng, sử dụng một phương pháp hướng đối tượng để mô hình hóa các ứng dụng (object-oriented). Điều này có nghĩa là UML tập trung vào các ngôn ngữ tiêu chuẩn hơn là các quy trình tiêu chuẩn. Ký hiệu UML nhằm mục đích phát triển một mô hình meta phổ quát và dễ thực hiện có thể thống nhất ngữ nghĩa và xây dựng một ký hiệu phổ quát từ nó.

Mặt khác, BPMN áp dụng phương pháp hướng quá trình để mô hình hóa hệ thống (process-oriented). Nó tập trung vào các quy trình kinh doanh nên phù hợp hơn đối người người dùng nghiệp vụ (business). Vì vậy, BPMN đang có xu hướng trở thành tiêu chuẩn hàng đầu trong việc mô hình hoá quy trình nghiệp vụ/ quy trình kinh doanh.

Nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu kỹ hơn về BPMN, hãy tham khảo thêm về khoá học Ứng dụng BPMN tại BAC, được hướng dẫn bởi các chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ mang đến học viên nhiều kiến thức, kĩ năng và ví dụ thực tiễn trong suốt quá trình khóa học.

3.2 Lĩnh vực ứng dụng:

BPMN và UML được ứng dụng trong các lĩnh vực khác nhau. UML chủ yếu nhắm đến những người lập mô hình và xây dựng hệ thống phần mềm như ứng dụng web, đám mây... UML cho phép ghi lại một thiết kế có thể được triển khai bằng nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau.

Còn BPMN tập trung vào việc thiết kế các mô hình quy trình đang xảy ra (đang được áp dụng): "as-is", và thiết kế, tạo ra mô hình được mong đợi trong tương lai: "to-be". BPMN không chỉ được sử dụng để thiết kế và cải tiến các hệ thống mới, nó còn cho phép cải thiện các quy trình thủ công.

Tóm lại, sự khác biệt chính giữa UML và BPMN là sự khác biệt về góc nhìn: UML hướng đến đối tượng, còn BPMN hướng đến quá trình. Điều này làm cho BPMN có thể áp dụng rộng rãi cho cả CNTT và doanh nghiệp, trong khi UML phù hợp hơn với việc phát triển các hệ thống CNTT và ít phù hợp hơn với việc cải tiến các quy trình. Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết sau đây:

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất.

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Khám phá 10 thuật ngữ quan trọng nhất trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cùng BAC – từ AI, Machine Learning đến Generative AI, Copilot và hơn thế nữa. Bài viết được biên dịch từ nguồn Microsoft, giúp bạn hiểu rõ cách công nghệ này hoạt động và đang thay đổi thế giới. Một tài liệu nhập môn hoàn hảo cho người mới, chuyên viên công nghệ hay bất kỳ ai muốn bắt kịp làn sóng chuyển đổi số.
Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Khám phá lộ trình học AI đơn giản cho người mới bắt đầu cùng BAC. Bạn không cần giỏi lập trình để có thể học AI và trở thành chuyên gia. Những kiến thức này hoàn toàn có thể được tiếp thu và ứng dụng thực tế bởi tất cả mọi người.
Gemini là gì? So sánh Gemini và ChatGPT cho người mới bắt đầu

Gemini là gì? So sánh nhanh Gemini và ChatGPT một cách đơn giản, giúp người mới bắt đầu học AI chọn công cụ phù hợp để học tập, làm việc và sáng tạo nội dung. Mỗi công cụ đều có ưu và nhược điểm riêng, hãy cùng BAC khám phá chi tiết.
AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu AI theo hướng đơn giản nhất. Bằng cách giải thích ngắn gọn, cô động, súc tích và dễ hiểu, BAC sẽ cho bạn lý giải về cụm từ “AI”. Qua đó, bạn không chỉ hiểu mà còn biết lý do vì sao mình phải học AI.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Gemini là gì? So sánh Gemini và ChatGPT cho người mới bắt đầu

AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC