May 07, 2024

Phân biệt IT Business Analyst và Non-IT Business Analyst

Dưới sự thay đổi liên tục về yêu cầu của người dùng, vai trò của nhân viên phân tích nghiệp vụ (Business Analyst) đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự thành công của dự án. Bên trong phạm vi của dự án luôn tồn tại sự tương tác liên tục giữa các nhà phân tích kinh doanh kỹ thuật và phi kỹ thuật, mỗi bên đều mang đến một bộ kỹ năng độc đáo. Trong bài viết hôm nay, chúng ta sẽ khám phá sự khác biệt giữa các vai trò này, làm rõ các kỹ năng tương ứng của họ và thảo luận về cách các nhà phân tích tiềm năng sử dụng để trau dồi các khả năng cần thiết trong lĩnh vực phân tích nghiệp vụ.

Hoạt động Phân tích nghiệp vụ trong doanh nghiệp

1. Giới thiệu chung về IT Business Analyst và Non-IT Business Analyst:

1.1. IT Business Analyst: Kiến trúc sư hệ thống:

Một nhà phân tích nghiệp vụ phần mềm là một chuyên gia phân tích các hệ thống Công nghệ Thông tin và giải quyết các vấn đề liên quan đến nhu cầu công nghệ của một công ty. Trong vai trò này, IT BA sẽ đánh giá công nghệ hiện tại của công ty và nói chuyện với các bên liên quan để hiểu rõ hệ thống Công nghệ Thông tin hoạt động như thế nào và điều gì có thể được cải thiện.

IT Business Analyst đóng vai trò kiến trúc sư hệ thống

1.2. Non-IT Business Analyst: Người định hướng các quy trình:

Nhà phân tích kinh doanh giúp tổ chức đạt được mục tiêu của mình bằng cách phân tích dữ liệu, đánh giá quy trình và hệ thống, tạo ra các giải pháp và lập kế hoạch cho tương lai. Dưới vai trò của một nhà phân tích kinh doanh, bạn sẽ làm việc trong một tổ chức, giúp quản lý, thay đổi và lập kế hoạch cho tương lai phù hợp với mục tiêu của họ.

Non IT Business Analyst đóng vai trò định hướng các quy trình kinh doanh

1.3. Mối tương quan giữa Non-IT BA và IT BA:

Nhiệm vụ của non-IT BA vẫn tập trung vào nghiên cứu thị trường, phân tích dữ liệu kinh doanh và đưa ra đánh giá về mặt kinh doanh để đề xuất giải pháp và nhu cầu số hóa. Từ đó, họ thiết kế quy trình kinh doanh và BRD để chuyển giao cho nhóm phát triển Công nghệ để thực hiện. Trong khi đó, IT BA tiếp nhận yêu cầu, phân tích, đánh giá và viết đặc tả yêu cầu chi tiết về hệ thống cho các nhà phát triển trong nhóm.

2. Sự khác biệt giữa IT BA và Non - IT BA

Dưới đây là một so sánh giữa IT BA và Non-IT BA theo từng tiêu chí:

2.1. Kiến thức và kỹ năng:

IT BA: Có kiến thức chuyên sâu về Công nghệ Thông tin, bao gồm các ngôn ngữ lập trình, cơ sở dữ liệu, và kiến thức về hệ thống thông tin.
Non-IT BA: Tập trung vào kiến thức về kinh doanh, nghiệp vụ, phân tích dữ liệu kinh doanh và quy trình kinh doanh.

Kiến thức và kỹ năng cần có của IT BA và Non-IT BA trong dự án

2.2. Phạm vi công việc:

IT BA: Tham gia vào việc phân tích, thiết kế và triển khai các giải pháp công nghệ thông tin để giải quyết các vấn đề kinh doanh.
Non-IT BA: Tập trung vào việc hiểu và đáp ứng nhu cầu kinh doanh thông qua phân tích dữ liệu, đánh giá thị trường và thiết kế quy trình kinh doanh.

Phạm vi công việc của IT Business Analyst và Non-IT Business Analyst trong dự án

2.3. Tương tác với các bộ phận khác:

IT BA: Thường phải tương tác chặt chẽ với các nhà phát triển, quản lý dự án và các chuyên gia công nghệ thông tin khác để đảm bảo hiệu suất và tính khả thi của các giải pháp công nghệ.
Non-IT BA: Liên kết với các bộ phận kinh doanh khác như marketing, tài chính và quản lý sản phẩm để đảm bảo rằng các giải pháp đáp ứng được mục tiêu kinh doanh, nhu cầu của tổ chức.

Sự cần thiết của tương tác giữa các bên trong dự án

2.4. Ngôn ngữ chuyên môn:

IT BA: Sử dụng các thuật ngữ và ngôn ngữ chuyên môn trong lĩnh vực Công nghệ Thông tin như UML (Unified Modeling Language), SQL (Structured Query Language), và các thuật ngữ kỹ thuật khác.
Non-IT BA: Sử dụng ngôn ngữ kinh doanh và dữ liệu kinh doanh để truyền đạt ý kiến, đánh giá, và yêu cầu về các giải pháp kinh doanh.

Các ngôn ngữ chuyên môn cần sử dụng

2.5. Đào tạo và chứng chỉ:

IT BA: Thường cần các chứng chỉ và khóa học chuyên ngành về quản lý dự án, phân tích yêu cầu và các công nghệ thông tin cụ thể như Agile, Scrum, và ITIL.
Non-IT BA: Thường học các chương trình đào tạo về phân tích kinh doanh, quản lý dự án và các kỹ năng mềm như giao tiếp, tư duy phân tích.

Đào tạo và chứng chỉ trong nghề Business Analyst

3. IT và Non-IT BA cần có những kỹ năng cần thiết nào?

Dưới đây là danh sách các kỹ năng yêu cầu cho cả IT BA và Non-IT BA:

Kỹ năng cho IT BA:

Kiến thức về Công nghệ Thông tin: Hiểu biết vững về kiến thức Công nghệ Thông tin bao gồm cơ sở dữ liệu, mạng máy tính, hệ điều hành và các ngôn ngữ lập trình.
Phân tích yêu cầu: Khả năng phân tích và hiểu rõ yêu cầu của khách hàng và chuyển chúng thành yêu cầu kỹ thuật cho các nhà phát triển.
Kiến thức về quản lý dự án: Hiểu biết về các phương pháp quản lý dự án như Agile, Scrum, Waterfall để có thể làm việc hiệu quả trong môi trường dự án.
Kỹ năng giao tiếp: Có khả năng giao tiếp hiệu quả với cả các bên liên quan kỹ thuật và không kỹ thuật để truyền đạt yêu cầu và ý kiến.
Giải quyết vấn đề: Có khả năng phát hiện và giải quyết các vấn đề kỹ thuật trong quá trình triển khai giải pháp.
Kiến thức về kiến trúc hệ thống: Hiểu biết về kiến trúc hệ thống và khả năng thiết kế giải pháp phù hợp với hệ thống tổ chức.

Các kỹ năng cần thiết cho IT Business Analyst

Kỹ năng cho Non-IT BA:

Phân tích kinh doanh: Có khả năng phân tích dữ liệu kinh doanh và hiểu rõ quy trình kinh doanh của tổ chức.
Nghiệp vụ và ngành: Hiểu biết sâu về nghiệp vụ và ngành mà tổ chức hoạt động để có thể đề xuất các giải pháp phù hợp.
Nghiệp vụ và dữ liệu: Hiểu biết về dữ liệu kinh doanh và khả năng làm việc với dữ liệu để phân tích và đưa ra các đề xuất.
Kỹ năng giao tiếp: Có khả năng giao tiếp hiệu quả với cả các bên liên quan kỹ thuật và không kỹ thuật để truyền đạt yêu cầu và ý kiến.
Phân tích thị trường: Khả năng phân tích thị trường để hiểu rõ nguy cơ và cơ hội trong môi trường kinh doanh của tổ chức.
Quản lý dự án: Có hiểu biết về quản lý dự án để có thể làm việc trong môi trường dự án và đảm bảo các yêu cầu được triển khai đúng thời hạn và ngân sách.

Các kỹ năng cần thiết cho Non-IT Business Analyst

Trên đây là những thông tin chi tiết để phân biệt IT Business Analyst và Non-IT Business Analyst. Hy vọng những chia sẻ của BAC sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hai vai trò này để có định hướng công việc phù hợp. Đừng quên đón xem các bài viết mới nhất sẽ được cập nhật thường xuyên tại BAC's Blog nhé.

Nguồn tham khảo:
Internet

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Các Business Analyst cần trau dồi những công nghệ gì trong năm 2025

Đối với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ ngày này, việc không ngừng trau dồi và học hỏi là điều bắt buộc mà các Business Analyst phải làm để phát triển hơn trong lĩnh vực phân tích nghiệp vụ. Trong bài viết này, các bạn hãy cùng BAC tìm hiểu các xu hướng và các kỹ năng mới để làm hành trang trên sự nghiệp Business Analyst nhé!
Sự khác biệt giữa UAT và Usability Testing Business Analyst cần lưu ý

UAT và Usability Testing thường được mang lên bàn cân để so sánh nhưng, đây là 2 phương pháp kiểm thử khác nhau. Trong khi Usability Testing đảm bảo sự hài lòng của người dùng thì UAT lại giúp các Business Analyst xác thực chức năng. Cả hai đều là một phần không thể thiếu để cung cấp một sản phẩm chất lượng cao. Hãy cùng BAC tìm hiểu ngay nhé!
API là gì? Khám phá cầu nối giữa các ứng dụng

API là nền tảng quan trọng kết nối các ứng dụng và dịch vụ trong kỷ nguyên số, tạo ra sự linh hoạt, hiệu quả và mở rộng cho các hệ thống. Bài viết sau giới thiệu API, cách hoạt động, các kiểu kiến trúc phổ biến cùng các công cụ kiểm thử API như Postman.
Meta AI là gì và cách sử dụng Meta AI hiệu quả 2025

Meta AI là một công cụ Trí Tuệ Nhân Tạo do chính công ty mẹ của Facebook, Instagram, WhatsApp ra mắt. Đây được xem là một cuộc cách mạng sẽ làm thay đổi cách mà các doanh nghiệp và người dùng sử dụng mạng xã hội.

Bình luận

Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +
Phạm Quế

Business Analyst

Khoá học Product Design của BAC đã cung cấp cho tôi nhiều kiến thức và nền tảng vô cùng hữu ích. Giảng viên giảng dạy rất nhiệt tình, truyền cho chúng tôi ngọn lửa đam mê và nhiệt huyết trong ngành. Đồng thời chia sẻ các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong bài giảng một cách dễ hiểu hơn. Số lượng học viên không quá nhiều nên chất lượng giảng giạy vô cùng tốt. Giảng viên sửa bài tập 1-1 nên bài giảng sẽ chuyên sâu hơn.
Xem chi tiết +
Nguyễn Văn Long

Chuyên viên về chế độ kế toán & Giải pháp nghiệp vụ Tài chính kế toán trong ứng dụng CNTT - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)

Tôi đã tham gia khóa Phân tích nghiệp vụ phần mềm cơ bản 3.0 tại BAC. Ở đây, tài liệu đào tạo cung cấp nhiều nội dung bổ ích và trình bày dễ hiểu. Giảng viên rất nhiệt tình, ngoài nội dung giảng dạy theo giáo trình còn chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tiễn, các câu hỏi của học viên đều được giải đáp ngay trên lớp và có minh họa từ các dự án trong thực tế. Sau tất cả, tôi cảm ơn BAC và Thầy giáo Thái Sơn.
Xem chi tiết +