Jan 03, 2025

Hướng dẫn sử dụng Weighted Decision Matrix dành cho BA

Trong doanh nghiệp, việc ra quyết định có vai trò rất quan trọng. Quyết định đúng không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển mà còn tiết kiệm nguồn lực và đạt được mục tiêu nhanh chóng. Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng dễ dàng để chọn được phương án tối ưu, nhất là khi phải cân nhắc nhiều yếu tố với mức độ quan trọng khác nhau.

Đây là lúc Weighted Decision Matrix (WDM) – công cụ ma trận quyết định có trọng số – trở nên vô cùng hữu ích. Với phương pháp này, các Business Analyst (BA) có thể đánh giá, so sánh, và đưa ra quyết định một cách khách quan và hiệu quả. Cùng BAC tìm hiểu kỹ hơn về công cụ này trong bài viết dưới đây nhé!

1. Weighted Decision Matrix Là Gì?

Weighted Decision Matrix là một bảng phân tích, giúp người sử dụng có thể:

So sánh các lựa chọn khác nhau dựa trên các tiêu chí cụ thể.
Gán trọng số cho từng tiêu chí, phản ánh tầm quan trọng của chúng trong quyết định.
WDM giúp đưa ra quyết định khách quan, giảm thiểu cảm tính hoặc phỏng đoán chủ quan.

Bằng cách sử dụng WDM, bạn không chỉ có được cái nhìn tổng thể về các lựa chọn mà còn đảm bảo rằng mỗi yếu tố quan trọng được cân nhắc đúng mức. Đây là phương pháp lý tưởng để xử lý các quyết định phức tạp, yêu cầu sự đánh giá cẩn thận.

Một số lợi ích nổi trội khi sử dụng Weighted Decision Matrix bao gồm:

Đơn giản hóa quá trình đánh giá các phương án phức tạp -> tăng tính hiệu quả
Khách quan: Giúp bạn tập trung vào số liệu thay vì cảm xúc cá nhân -> Tạo nên yếu tố khách quan
Đảm bảo mọi yếu tố quan trọng đều được xem xét toàn diện
Áp dụng linh hoạt được cho nhiều tình huống trong doanh nghiệp và cuộc sống.

2. Cách sử dụng Weighted Decision Matrix

Quy trình tạo ma trận Weighted Decision Matrix rất đơn giản và bao gồm các bước sau

2.1. Liệt kê toàn bộ các lựa chọn (Options)

Bước đầu tiên là xác định tất cả các phương án mà bạn đang cân nhắc. Đây sẽ là những hàng ngang trong bảng ma trận.

Ví dụ: Bạn đang chọn nhà cung cấp mới cho công ty. Các lựa chọn có thể là:

Nhà cung cấp A
Nhà cung cấp B
Nhà cung cấp C

2.2. Xác định các tiêu chí cần đánh giá (Criteria)

Tiếp theo, liệt kê các tiêu chí mà bạn sẽ sử dụng để đánh giá các lựa chọn. Đây sẽ là cột dọc trong bảng ma trận.

Ví dụ: Các tiêu chí để chọn nhà cung cấp gồm:

Giá cả
Danh tiếng
Điều khoản thanh toán

2.3. Gán trọng số cho từng tiêu chí

Mỗi tiêu chí có mức độ quan trọng khác nhau. Hãy gán trọng số (theo thang điểm, ví dụ từ 1 đến 5) để phản ánh tầm quan trọng của từng tiêu chí.

Ví dụ:

Giá cả: Trọng số 5 (rất quan trọng).
Danh tiếng: Trọng số 3 (quan trọng nhưng không quyết định).
Điều khoản thanh toán: Trọng số 4 (khá quan trọng).

2.4. Đánh giá các lựa chọn theo từng tiêu chí

Sử dụng thang điểm tương tự (ví dụ: 1-5) để đánh giá từng lựa chọn dựa trên các tiêu chí.

Ví dụ: Nhà cung cấp A:

Giá cả: 4 (giá phù hợp).
Danh tiếng: 2 (không được đánh giá cao).
Điều khoản thanh toán: 5 (rất linh hoạt).

2.5. Tính điểm trọng số (Weighted Score)

Nhân điểm đánh giá của từng tiêu chí với trọng số tương ứng để tính điểm trọng số.

Công thức: Điểm trọng số = Điểm đánh giá x Trọng số

Ví dụ: Nhà cung cấp A:

Giá cả: 4×5=20
Danh tiếng: 2×3=6
Điều khoản thanh toán: 5×4=20

2.6. Tính tổng điểm (Total Score)

Cộng tổng các điểm trọng số để có điểm cuối cùng cho từng lựa chọn.

Ví dụ: Nhà cung cấp A: 20+6+20=46

2.7. So sánh và đưa ra quyết định cuối cùng

So sánh tổng điểm của các lựa chọn. Phương án có tổng điểm cao nhất thường là lựa chọn tốt nhất.

Trong bảng trên, Nhà cung cấp B đạt điểm cao nhất (53) và có thể là lựa chọn tốt nhất.

3. Mẹo để tối ưu ma trận Weighted Decision Matrix

Cập nhật thường xuyên: Đảm bảo ma trận phản ánh đúng các thông tin và điều kiện hiện tại.
Loại bỏ các lựa chọn không cần thiết: Chỉ giữ lại những phương án có khả năng đáp ứng mục tiêu.
Đánh giá tiêu chí riêng lẻ: Tránh để các tiêu chí ảnh hưởng lẫn nhau, đảm bảo tính khách quan.

4. Khi nào nên sử dụng Weighted Decision Matrix?

WDM phù hợp trong các tình huống sau:

So sánh nhiều lựa chọn tương tự nhau.
Đánh giá nhiều tiêu chí có mức độ quan trọng khác nhau.
Thu hẹp danh sách lựa chọn để đưa ra quyết định cuối cùng.

Tuy nhiên, nếu không thể xác định các tiêu chí chung hoặc các lựa chọn quá khác biệt, WDM có thể không phải là công cụ tối ưu.

Như vậy, Weighted Decision Matrix là công cụ đơn giản nhưng vô cùng hữu ích, hỗ trợ các Business Analyst đưa ra quyết định nhanh chóng, hiệu quả và chính xác. Với WDM, bạn có thể đảm bảo rằng các yếu tố quan trọng nhất được cân nhắc và mọi quyết định đều dựa trên dữ liệu thực tế. Hãy bắt đầu áp dụng WDM trong dự án của bạn để cải thiện chất lượng công việc ngay hôm nay bạn nhé! Đừng quên đón đọc các bài viết mới nhất được cập nhật tại BAC's Blog bạn nhé.

Nguồn tham khảo:
https://businessanalystmentor.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Hướng dẫn cách dùng ChatGPT như một trợ lý ảo

Trợ lý ảo cá nhân là khái niệm đã có từ khá lâu nhưng lại trở nên phổ biến thời gian gần đây. Với sự xuất hiện của Trí tuệ nhân tạo mà cụ thể là ChatGPT, giờ đây, việc sở hữu một trợ lý ảo cá nhân đã không trở nên đơn giản hơn rất nhiều.
Hướng dẫn cách dùng ChatGPT để viết Content (Blog, Quảng Cáo, Email)

Việc sử dụng ChatGPT để tạo ra các nội dung như blog, quảng cáo hay email ngày càng phổ biến. Hãy cùng BAC tìm hiểu cách viết Prompt hiệu quả để sáng tạo nội dung trong ChatGPT nhé.
NotebookLM - Công cụ AI hỗ trợ nghiên cứu và ghi chú của Google

NotebookLM là một công cụ AI do Google phát triển. Với NotebookLM, bạn có thể tiết kiệm hàng giờ đồng hồ để lưu trữ, ghi chú, nghiên cứu và tổng hợp dữ liệu. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu và biết cách ứng dụng NotebookLM.
10 trực quan hàng đầu tại Iron Viz 2025

Trực quan hóa dữ liệu là một lĩnh vực hấp dẫn và mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Cuộc thi trực quan dữ liệu Iron Viz 2025 đã đi đến hồi kết với những tác phẩm ấn tượng. Hãy cùng BAC điểm qua 10 trực quan tốt nhất và xem cách họ đã thực hiện điều đó.

Bình luận

Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +
Phạm Quế

Business Analyst

Khoá học Product Design của BAC đã cung cấp cho tôi nhiều kiến thức và nền tảng vô cùng hữu ích. Giảng viên giảng dạy rất nhiệt tình, truyền cho chúng tôi ngọn lửa đam mê và nhiệt huyết trong ngành. Đồng thời chia sẻ các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong bài giảng một cách dễ hiểu hơn. Số lượng học viên không quá nhiều nên chất lượng giảng giạy vô cùng tốt. Giảng viên sửa bài tập 1-1 nên bài giảng sẽ chuyên sâu hơn.
Xem chi tiết +
Nguyễn Văn Long

Chuyên viên về chế độ kế toán & Giải pháp nghiệp vụ Tài chính kế toán trong ứng dụng CNTT - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)

Tôi đã tham gia khóa Phân tích nghiệp vụ phần mềm cơ bản 3.0 tại BAC. Ở đây, tài liệu đào tạo cung cấp nhiều nội dung bổ ích và trình bày dễ hiểu. Giảng viên rất nhiệt tình, ngoài nội dung giảng dạy theo giáo trình còn chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tiễn, các câu hỏi của học viên đều được giải đáp ngay trên lớp và có minh họa từ các dự án trong thực tế. Sau tất cả, tôi cảm ơn BAC và Thầy giáo Thái Sơn.
Xem chi tiết +