Jun 18, 2023

Sự khác biệt giữa vai trò Business Intelligence và Business Analyst

Ngày nay, tất cả mọi thứ đều xoay quanh dữ liệu. Từ đó, có rất nhiều khái niệm mới được sinh ra, dễ gây nhầm lẫn. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá những điểm khác biệt chính giữa vai trò Business Intelligence (BI) và Business Analyst (BA). Nội dung được tham khảo từ tác giả Laura Brandenburg trên Bridging the Gap.

Có sự khác biệt giữa hai vai trò Business Intelligence và Business Analyst

1. Hai cách chính mà chức danh công việc “Business Analyst” được sử dụng

Khi nhắc đến các chức danh công việc trong không gian phân tích kinh doanh, chúng có thể dễ bị nhầm lẫn. Có hai cách chính mà chức danh công việc của nhà phân tích kinh doanh hay Business Analyst được sử dụng.

Ảnh minh họa vai trò “cầu nối” của Business Analyst

Đầu tiên là vai trò thu hẹp khoảng cách giữa doanh nghiệp và công nghệ theo đúng nghĩa đen bằng cách đảm bảo rằng các giải pháp phần mềm làm những gì doanh nghiệp cần chúng làm và giải quyết một vấn đề kinh doanh thực sự. Thường thì vai trò này được coi là vai trò công nghệ hoặc CNTT. Đôi khi, nó nằm trong doanh nghiệp và là vai trò cộng tác với nhóm công nghệ.

Cách thứ hai mà chức danh công việc BA được sử dụng thường dành cho nhiều vai trò phân tích hoặc thông tin kinh doanh liên quan đến việc sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu và kinh doanh thông minh để hiểu rõ hơn và đưa ra quyết định. Thường thì vai trò này thuộc về nhóm tài chính nhưng nó có thể thuộc về tiếp thị một số khía cạnh của doanh nghiệp hoặc thậm chí có thể thuộc về nhóm CNTT hoặc bạn có thể có một công ty có toàn bộ bộ phận kinh doanh thông minh nằm trong một bộ phận lớn hơn.

Và tất nhiên, với tư cách là một BA, bạn có thể đảm nhận cả hai vai trò.

2. Trách nhiệm điển hình trong BI

Ảnh minh họa cho vai trò Business Intelligence

Các trách nhiệm điển hình trong vai trò BI liên quan đến việc thu thập và phân tích dữ liệu để xác định các xu hướng và mẫu. Bạn sẽ phát triển các mô hình hiển thị các mẫu trong dữ liệu. Bạn có thể đang xác định các cơ hội để phát triển và cải thiện hoặc cách giải quyết một vấn đề kinh doanh cụ thể. Bạn có thể tạo các báo cáo tóm tắt thông tin chi tiết và thông báo các quyết định kinh doanh. Đồng thời, bạn trình bày các báo cáo đó cho lãnh đạo trong công ty, nhóm dự án hoặc nhóm nhà tài trợ đang cố gắng đưa ra quyết định về cách đầu tư tiền vào công ty.

Rõ ràng bạn có thể ở cả hai vai trò. Bạn có thể sử dụng các công cụ và kỹ thuật phân tích kinh doanh để xác định các vấn đề và cơ hội, sau đó bạn có thể sử dụng các công cụ và kỹ thuật phân tích kinh doanh để làm rõ và giải quyết chúng.

Bây giờ để hiểu sự khác biệt giữa vai trò BI và vai trò BA hơn, bạn thực sự cần hiểu sự khác biệt giữa phân tích dữ liệu (Data Analysis) và mô hình hóa dữ liệu (Data Modeling).

3. Sự khác biệt giữa Data Analysis và Data Modeling

Data Analysis (DA) là công việc mà bạn làm để phân tích dữ liệu. Nó liên quan đến việc tạo báo cáo, phân tích các báo cáo đó, lập bản đồ xu hướng, chẳng hạn như xem xét số lượng lớn tập hợp dữ liệu về những điều đang diễn ra về hoạt động kinh doanh và hoạt động của khách hàng, đồng thời phân tích và tạo ra ý nghĩa từ dữ liệu thô.

Data Modeling (DM) là công việc bạn làm để quyết định cách thông tin sẽ được mô hình hóa và lưu trữ trong một hệ thống thông tin. Bạn sẽ trả lời các câu hỏi như chúng ta cần lưu trữ thông tin gì về hành vi của khách hàng hoặc về giao dịch này, về cách doanh nghiệp hoàn thành quy trình công việc này? Chúng ta sẽ nắm bắt thông tin này trong lĩnh vực nào?

Trong bối cảnh thiết lập hệ thống báo cáo kinh doanh thông minh, bạn sẽ xác định nguồn dữ liệu nào đang được đưa vào kho lưu trữ tập trung đó và thông tin trong các hệ thống đó liên quan với nhau như thế nào. Và một lần nữa, có sự chồng chéo vì không có dữ liệu được lưu trữ và quản lý, bạn thực sự không thể báo cáo về dữ liệu đó để sử dụng dữ liệu nhằm đưa ra các quyết định kinh doanh tốt hơn.

Điều quan trọng là phải phát triển các kỹ năng trong cả hai lĩnh vực nếu bạn muốn thành công trong lĩnh vực BI.

4. Kỹ năng kỹ thuật cần thiết trong vai trò BA và BI

Nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp của mình theo hướng đó, bạn sẽ cần phải có bộ kỹ năng kỹ thuật nâng cao hơn cho vai trò BA tập trung vào chức năng hoặc quy trình.

Dù trong vai trò BI hay BA bạn cũng cần trang bị nhiều kỹ năng

Ở mức tối thiểu, bạn sẽ cần các kỹ năng rất nâng cao trong Excel để có thể tạo các báo cáo và bảng tổng hợp phức tạp. Đồng thời, bạn phải thực sự tận dụng tất cả các chức năng có sẵn trong Excel để lấy dữ liệu đó và làm cho các bên liên quan khác trong tổ chức của bạn có thể sử dụng dữ liệu đó. Thông thường, bạn sẽ cần biết cách sử dụng SQL để có thể tạo báo cáo trực tiếp đối với nguồn dữ liệu và chạy các truy vấn đó đối với cơ sở dữ liệu.

Cũng có khả năng là bạn sẽ cần biết công cụ BI hiện có trong tổ chức của mình. Các ví dụ phổ biến bao gồm Power BI và Tableau. Bạn có thể thấy những điều đó xuất hiện trên bản mô tả công việc cho vai trò BA. Đó thường là một dấu hiệu tuyệt vời cho thấy đó thực sự là một loại vai trò của nhà phân tích kinh doanh thông minh. Những loại công cụ như Power BI và Tableau tập trung dữ liệu từ nhiều nguồn và giúp bạn tạo các báo cáo phức tạp mà bạn có thể sử dụng như một phần của việc khám phá các vấn đề kinh doanh.

5. Sự nhạy bén trong kinh doanh

Sự nhạy bén trong kinh doanh cũng thường được yêu cầu, đây không chỉ là một vai trò kỹ thuật. Bạn cần sự nhạy bén trong kinh doanh để biết những câu hỏi cần đặt ra. Làm cách nào để diễn giải dữ liệu này để trả lời những câu hỏi đó? Làm cách nào để trình bày dữ liệu này một cách có ý nghĩa cho các giám đốc điều hành và các bên liên quan khác nhằm thúc đẩy quá trình ra quyết định tốt hơn? Đó là một vai trò kỹ thuật nhưng vẫn tập trung vào sự nhạy bén trong kinh doanh.

Mong rằng qua những thông tin được chia sẻ trong bài, các bạn đã biết cách phân biệt giữa vai trò Business Analyst và Business Intelligence. Đừng quên đón xem các bài viết mới nhất sẽ được cập nhật tại BAC's Blog.

Nguồn tham khảo:

https://www.bridging-the-gap.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Lộ trình nghề nghiệp Business Analyst: Từ fresher đến BA Lead - Bạn đang ở đâu trên hành trình này?

BA là nghề hot trong lĩnh vực công nghệ và chuyển đổi số có vai trò cầu nối giữa kỹ thuật và kinh doanh giúp doanh nghiệp nhận diện rõ vấn đề và đề xuất các giải pháp phù hợp
So sánh CBAP với CCBA đâu mới là chứng chỉ dành cho bạn?

Nếu bạn đang phân vân giữa hai chứng chỉ CBAP và CCBA thì bài viết này của BAC chính xác là câu trả lời dành cho bạn. Hãy dành ít phút để tìm hiểu cũng như kiểm tra năng lực hiện tại của bản thân. Và bạn sẽ tìm được đáp án chính xác nhất cho câu hỏi của mình.
7 lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ CBAP trong năm 2025

Chứng chỉ CBAP mang đến nhiều lợi ích cho các Business Analyst (nhà phân tích nghiệp vụ). Bên cạnh sự công nhận, thu nhập, những cách cửa cơ hội thì sự tự tin, trình độ và sự kết nối với cộng đồng những người có cùng mục tiêu với bạn cũng rất đáng chú ý.
Roadmap Business Analyst

Business Analyst (BA) là cầu nối quan trọng giữa nhu cầu kinh doanh và giải pháp kỹ thuật, đảm bảo mọi khía cạnh vận hành hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng BAC khám phá các công việc chính của một BA dựa theo nhiệm vụ cụ thể, con đường thăng tiến lên vị trí BA Manager.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

Lộ trình nghề nghiệp Business Analyst: Từ fresher đến BA Lead - Bạn đang ở đâu trên hành trình này?

So sánh CBAP với CCBA đâu mới là chứng chỉ dành cho bạn?

7 lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ CBAP trong năm 2025

Roadmap Business Analyst

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC