Mar 06, 2022

Phân biệt Business Analyst và Systems Analyst đơn giản

Đây là một bài viết được phiên dịch từ tác giả Laura Brandenburg từ Bridging the Gap. Tác giả đã trình bày một cách rất cụ thể và dễ hiểu về sự khác nhau giữa vai trò của Business Analyst (BA) và Systems Analyst (SA). Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm thông tin tham khảo và xác định con đường sự nghiệp của mình.

1. Chức danh công việc

Đầu tiên, có một lưu ý về chức danh Business Analyst (nhà phân tích kinh doanh) đó là chúng được sử dụng không nhất quán trong chuyên môn. Điều mà tác giả muốn nhấn mạnh là về vai trò và định nghĩa tiêu chuẩn cho mỗi vai trò. Những gì bạn thấy trên các tin tuyển dụng, thậm chí là trong công ty có thể khác với những gì được chia sẻ dưới đây.

2. Business Analyst làm công việc gì?

Thông thường, vai trò BA được định nghĩa là người tạo điều kiện thay đổi, chịu trách nhiệm về các yêu cầu, phát triển kiến thức về nhu cầu kinh doanh để tạo ra giải pháp, giải quyết các vấn đề kinh doanh hay tăng giá trị cho việc kinh doanh. Một BA sẽ phân tích quy trình và thậm chí là phần mềm để giúp cải thiện hoặc triển khai quy trình.

Trong lĩnh vực phần mềm, yêu cầu chức năng và yêu cầu dữ liệu cần được xem xét. Phần mềm làm gì, phần mềm lưu trữ thông tin như thế nào? Nó liên quan đến mối quan hệ chặt chẽ với doanh nghiệp và các nhóm công nghệ. Đó là cầu nối giữa kinh doanh và IT để đảm bảo các bên liên quan có cùng hiểu biết về giải pháp phần mềm sẽ là gì để giải quyết quy trình kinh doanh hoặc vấn đề kinh doanh.

2. Systems Analyst làm công việc gì?

SA làm công việc gì? Khác nhau như thế nào? Thông thường, vai trò của SA tập trung nhiều vào khía cạnh công nghệ của giải pháp. Bạn sẽ không có một SA chỉ về thay đổi quy trình kinh doanh.

Trong trường hợp một BA làm công việc gì đó không liên quan một thay đổi phần mềm vì họ chỉ có thể sửa quy trình kinh doanh, các SA chỉ đến khi có sự thay đổi phần mềm. Họ có thể sẽ đi sâu hơn vào một vài lớp vào các yêu cầu phần mềm cần hoạt động từ góc độ người dùng cuối, mà còn xem xét cách phần mềm đó được xây dựng, cách phần mềm được định cấu hình, có khả năng, cách nhiều hệ thống sẽ làm việc cùng nhau để hoàn thành một mục tiêu cụ thể hoặc đáp ứng một yêu cầu chức năng cụ thể.

Họ sẽ bóc tách các lớp của hệ thống đó và công nghệ đó để đảm bảo rằng giải pháp, một lần nữa, đáp ứng nhu cầu kinh doanh nhưng họ tập trung nhiều hơn vào khía cạnh phần mềm của giải pháp, có lẽ không phải quy trình kinh doanh phụ. Họ làm nhiều mô hình dữ liệu hơn, thiết kế dữ liệu nhiều hơn, dữ liệu di chuyển như thế nào giữa các hệ thống, cách các hệ thống kết nối, hoạt động và tích hợp để đáp ứng một tính năng.

Đội khi, họ thực hiện một số cấp độ lập trình hoặc mã hóa kỹ thuật; thỉnh thoảng chức danh công việc được sử dụng theo cách đó nhưng họ chắc chắn hiểu cách viết mã, cách mã hoạt động và có khả năng chỉ cộng tác với các chuyên gia khác đang tự viết mã.

Đó chính là sự khác biệt giữa hai vai trò. Vai trò của BA tập trung vào kinh doanh hơn và SA tập trung hơn vào phía kỹ thuật.

3. Nhiều Business Analyst đồng thời là Systems Analyst

Ngày nay, nhiều người có thể cùng lúc đảm nhiệm cả hai vai trò. Hãy bắt đầu với câu hỏi “Sản phẩm cần làm gì?”, “Các tính năng cuối cùng mà sản phẩm cần thực hiện là gì?”. Trong một vài công ty, bạn sẽ thấy sự kết hợp của các vai trò và điều đó đòi hỏi rất nhiều sự nhạy bén trong kinh doanh và kỹ thuật.

Trong một số công ty khác, bạn sẽ thấy cả hai vai trò BA và SA. Do đó, điều quan trọng là cần phải có sự kết nối và cộng tác chặt chẽ giữa hai cá nhân. Điều có xu hướng xảy ra là BA đưa ra các yêu cầu của họ và SA tạo ra các yêu cầu của họ và có thêm một lớp tài liệu yêu cầu ở giữa hai vai trò đó như một phần của quy trình.

Bạn cần đảm bảo quy trình dịch thuật về những gì doanh nghiệp muốn và vấn đề cuối cùng đang được giải quyết đang được thực hiện thông qua các tài liệu đặc tả kỹ thuật. Cần có rất nhiều sự kết nối và cộng tác giữa hai cá nhân.

4. Nên chọn sự nghiệp Business Analyst hay Systems Analyst?

Điều này còn tùy thuộc vào bạn:

Nếu bạn thích công việc kinh doanh hơn và bạn muốn kết nối với người dùng doanh nghiệp để giải quyết các vấn đề doanh nghiệp, có lẽ bạn sẽ muốn tập trung nhiều hơn vào vai trò Business Analyst.
Nếu bạn thích công nghệ, thậm chí nếu bạn không muốn viết mã, bạn có một nền tảng công nghệ sâu, bạn muốn tận dụng ưu thế này mà không phải viết mã, phân tích hệ thống chính là sự nghiệp phù hợp cho bạn.

Hy vọng qua bài viết này các bạn đã có được câu trả lời mình cần. Các bài viết mới sẽ được cập nhật thường xuyên, đừng quên đón đọc tại BAC's Blog.

Nguồn tham khảo:

https://www.bridging-the-gap.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Lộ trình nghề nghiệp Business Analyst: Từ fresher đến BA Lead - Bạn đang ở đâu trên hành trình này?

Business Analyst là nghề đang được săn đón nhiều nhất trong lĩnh vực công nghệ và chuyển đổi số.Họ kết nối giữa kỹ thuật và kinh doanh, BA giúp doanh nghiệp hiểu rõ vấn đề và đưa ra giải pháp phù hợp. Để thành công trong nghề này bạn cần một lộ trình phát triển rõ ràng.
So sánh CBAP với CCBA đâu mới là chứng chỉ dành cho bạn?

Nếu bạn đang phân vân giữa hai chứng chỉ CBAP và CCBA thì bài viết này của BAC chính xác là câu trả lời dành cho bạn. Hãy dành ít phút để tìm hiểu cũng như kiểm tra năng lực hiện tại của bản thân. Và bạn sẽ tìm được đáp án chính xác nhất cho câu hỏi của mình.
7 lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ CBAP trong năm 2025

Chứng chỉ CBAP mang đến nhiều lợi ích cho các Business Analyst (nhà phân tích nghiệp vụ). Bên cạnh sự công nhận, thu nhập, những cách cửa cơ hội thì sự tự tin, trình độ và sự kết nối với cộng đồng những người có cùng mục tiêu với bạn cũng rất đáng chú ý.
Roadmap Business Analyst

Business Analyst (BA) là cầu nối quan trọng giữa nhu cầu kinh doanh và giải pháp kỹ thuật, đảm bảo mọi khía cạnh vận hành hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng BAC khám phá các công việc chính của một BA dựa theo nhiệm vụ cụ thể, con đường thăng tiến lên vị trí BA Manager.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

Lộ trình nghề nghiệp Business Analyst: Từ fresher đến BA Lead - Bạn đang ở đâu trên hành trình này?

So sánh CBAP với CCBA đâu mới là chứng chỉ dành cho bạn?

7 lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ CBAP trong năm 2025

Roadmap Business Analyst

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC