Aug 03, 2020

Nhóm tài liệu cho BA: User Story, Use Case và Functional Specification Document

Trong bài viết trước, BAC đã gửi đến bạn đọc quy trình làm việc đầu tiên của người BA với loại tài liệu Project Vision Document với mục đích để có một góc nhìn tổng quan đối với dự án.

Bạn có thể đọc lại bài viết về Project Vision Document tại đây

Tiếp đến, để mô hình hóa được các yêu cầu đó cho team dev hiểu và bắt đầu thực thi dự án, người BA cần xây dựng các loại tài liệu. Có thể kể đến là Use Case/ User Story và Functional Specification.

1. User story (US) và Use case (UC)

User story (còn được gọi là Scenario) dùng để mô tả một nhu cầu /yêu cầu của người dùng. Trong khi đó Use case là cách thể hiện sự tương tác giữa người dùng và hệ thống. Tuy nhiên, cả 2 đều được tạo ra nhằm mục đích cụ thể hóa những yêu cầu của người dùng đối với hệ thống.

Với những dự án thực hiện theo phương pháp Agile, họ tập trung vào cách nào là hiệu quả nhất để delivery sản phẩm tốt nhất đến cho khách hàng. Và loại tài liệu phổ biến được dùng đó là User story. User story được viết dưới dạng mong muốn của người dùng với hệ thống nhưng cũng chính là những chức năng mà hệ thống cần có.

Trên đây là cấu trúc thường thấy của một US. Và trong mỗi US sẽ có những AC (Acceptance Criteria) (tạm hiểu là những điều kiện mà phần mềm cần có để đáp ứng nhu cầu của người dùng). AC được viết ra nhằm mục đích:

Xác định rõ ràng với các thành viên trong team của bạn cần thực hiện những phần nào trước (Cụ thể trong kì Sprint này cần làm những gì?)
Đảm bảo mọi người có chung một cái hiểu đúng về vấn đề
Là điều kiện mà tester dựa vào đó để kiểm thử US

Ví dụ về một US: Là một người dùng, tôi muốn đăng nhập vào hệ thống để mua sắm online.

Nguồn ảnh: www.visual-paradigm.com

Vậy để viết User story được tốt nhất, bạn có thể áp dụng theo phương pháp INVEST. Đây là từ viết tắt của:

I – Independent: US có thể đứng độc lập như một chức năng của hệ thống hay không?
N – Negotiable: US có thể thay đổi hay xóa đi mà không ảnh hưởng đến những phần còn lại của dự án hay không?
V – Valuable: US này có thực sự hữu ích đối với người dùng cuối hay không?
E – Estimable: Bạn có thể ước tính được độ rộng của US này hay không? Điều này sẽ giúp bạn quyết định xem liệu có nên tách ra US thành nhiều US không?
S – Small: Liệu US này có vừa đủ thực hiện trong Sprint kì này không?
T – Testable: Bạn có thể đánh giá được US này hay không?

Bạn có thể có thể tham khảo bài viết sau để hiểu hơn UC/US: Link

Đối với Use case thì tập trung vào các tác vụ thực hiện giữa người dùng và hệ thống. Vậy nên dễ hiểu, UC như một bản hướng dẫn cho team dev tập trung vào việc tạo ra các sản phẩm mang tính tập trung vào người dùng là chính. Điều này cũng giúp các bên liên quan không bị hiểu sai về thiết kế sản phẩm.

Hay một ví dụ về sơ đồ UC: Làm thủ tục checkin và kiểm tra tại sân bay

Nguồn ảnh: www.uml-diagrams.org

Mục đích của UC: Mô tả lại quy trình làm thủ tục check-in và kiểm tra tại sân bay
Business actors: Hành khách (Passenger) bao gồm đối tương như Trẻ nhỏ (Minor Passenger), Người khuyết tật (Passenger with Special Needs), người hướng dẫn (Tour Guide).
Bối cảnh: Làm thủ tục checkin theo cá nhân, theo nhóm và kiểm tra. Đối với trường hợp kí gửi hàng hóa là một case extend của case checkin.

2. FSD

Tài liệu Functional Specification Document (FSD) (hay tên gọi khác là Functional Requirements Document (FRD)), hỗ trợ cho các quản lí dự án phát triển phần mềm hạn chế những nhầm lẫn hay đi lệch hướng của dự án.

FSDs trình bày cả những kì vọng đối với nghiệp vụ kinh doanh và cả đội kỹ thuật. Sau khi được tất các các bên liên quan chính xem xét và duyệt thì tài liệu này sẽ được phổ biến xuống tất cả các thành viên còn lại trong tổ chức thực hiện.

Để hiểu hơn về FSD và cũng như phân biệt được sự giống nhau – khác nhau giữa các tài liệu BRD, SRS và FRS, bạn có thể đọc thêm ở đây

Hy vọng rằng với những thông tin được BAC tổng hợp và chia sẻ trên đây sẽ hữu ích với bạn đọc. Bạn quan tâm đến lĩnh vực Business Analysis nhưng chưa biết nên bắt đầu từ đâu. Hay Bạn có nhiều năm kinh nghiệm trong các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm,… mong muốn tìm kiếm con đường mới. Hãy liên hệ ngay cho BAC theo số Hotline: 0909 310 768 để được tư vấn.

Nguồn tham khảo: www.smartsheet.com

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất.

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

7 lợi ích của việc sở hữu chứng chỉ CBAP trong năm 2025

Chứng chỉ CBAP mang đến nhiều lợi ích cho các Business Analyst (nhà phân tích nghiệp vụ). Bên cạnh sự công nhận, thu nhập, những cách cửa cơ hội thì sự tự tin, trình độ và sự kết nối với cộng đồng những người có cùng mục tiêu với bạn cũng rất đáng chú ý.
Roadmap Business Analyst

Business Analyst (BA) là cầu nối quan trọng giữa nhu cầu kinh doanh và giải pháp kỹ thuật, đảm bảo mọi khía cạnh vận hành hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng BAC khám phá các công việc chính của một BA dựa theo nhiệm vụ cụ thể, con đường thăng tiến lên vị trí BA Manager.
Data analyst là gì? Mô tả công việc, kỹ năng và nhiều hơn thế nữa

Dữ liệu thô sẽ không có giá trị nếu thiếu đi việc trực quan hóa dữ liệu. Đây là lý do mà Data Analyst (các nhà phân tích dữ liệu) ra đời và chuyển thể hàng trăm nghìn dữ liệu thô thành những thông tin có giá trị, giúp cho các tổ chức ra quyết định một cách sáng suốt.
Từ phân tích đến hành động: Nhà phân tích kinh doanh và giải pháp bền vững

Khi người tiêu dùng ngày càng nhận thức rõ hơn về tác động môi trường mà các doanh nghiệp để lại, chúng ta cũng bắt đầu đòi hỏi sự minh bạch và hành động có trách nhiệm từ họ.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +