Oct 27, 2016

IT BUSINESS ANALYST (IT BA) - Chúng ta học & “Truyền Nghề” cho nhau

Bài viết này không phải bàn về kỹ thuật hay “dạy dỗ” gì cho nghề BA, nếu bạn muốn tìm hiểu về cái đó thì “anh Google” sẵn sàng cung cấp một thư viện bao la chỉ với các từ khóa liên quan, tôi viết về cảm nhận của mình sau vài năm chinh chiến.

IT Business Analyst (IT BA) – có thể gọi là Chuyên viên phân tích nghiệp vụ phần mềm, phân tích kinh doanh, phân tích yêu cầu người dùng, phân tích …<tùy tình huống mà dịch từ “business” khác nhau>.

Đã theo nghề được vài năm, mà mỗi khi nghĩ về việc viết cái gì đấy liên quan đến Công nghệ Thông tin (CNTT, tiếng Anh gọi là Information Technology – IT) thì lại thấy hơi khó … Vì thuật ngữ trong lĩnh vực này ở Việt Nam phần lớn toàn sử dụng tiếng Anh.

Nghề IT BA vẫn còn rất trẻ, có lẽ chưa được ra đời hoặc chưa phổ biến khi tôi bước chân vào giảng đường Đại học – năm 2003. Khoảng sau khi ra trường đi làm chừng vài năm, tôi mới nghe loáng thoáng về nghề đấy, một nghề thuộc lĩnh vực IT nhưng với tuổi đời còn mới ở Việt Nam, mới hơn nhiều so với những nghề khác cùng ngành. Vì vậy chủ yếu những người làm trong nghề thường xuyên “dạy dỗ” và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, ngồi lại với nhau chia sẻ những “bài học xương máu” để cùng trưởng thành hơn trong nghề.

Nói về nghề BA trong lĩnh vực IT Outsoucing, được ra đời sau này chủ yếu là để “vá lỗ hỏng” trong quá trình phát triển phần mềm, để “kết nối”, lấp đầy những chỗ thiếu sót, chuẩn hoá các nghiệp vụ theo một quy trình logic và chặt chẽ hơn. Vì vậy, “câu châm ngôn muôn thuở” của một người BA đó là “Bridging the gaps” (“vá” lỗ hổng, “lấp” chỗ thiếu sót.)

“GAP” (a break or hole in an object or between two objects – định nghĩa từ google), dịch ra có thể là chỗ gián đoạn, thiếu sót, lỗ hổng,v.v… GAP có nhiều nghĩa, có thể áp dụng liên quan cả về không gian lẫn thời gian. Thông thường thì hay ám chỉ đến những khó khăn thường gặp khi không thể kết nối các vấn đề lại với nhau thành một chuỗi thống nhất nhằm cho ra những giải pháp tối ưu.

Vậy tính ra nghề BA mang ý nghĩa thật đẹp đẽ, nghề được sinh ra để tìm và kết nối những điểm thiếu sót và khiến mọi thứ trôi chảy hơn. Cái từ quen thuộc dành riêng cho BA outsourcing là “Bridging…” - Làm cầu nối giữa khách hàng hay có thể gọi là Chủ sản phẩm (Product Owner – PO) và nhóm phát triển (Development team) hoặc cụ thể hơn là “biên dịch” yêu cầu khách hàng (User requirements) sang ngôn ngữ kỹ thuật.

Vậy: BA sinh ra để “sửa lỗi”. Thế thì có được quyền phạm sai lầm?

Các tài liệu về chuyên về đào tạo BA chủ yếu nói về chiến lược phân tích nghiệp vụ phần mềm trong nhiều ngữ cảnh khác nhau, và luôn luôn nhấn mạnh rằng “mọi thứ nên được rõ ràng và minh bạch vào thời điểm đầu”, nào là phải think-out-of-the-box, phân tích để thấy được những vấn đề tiềm ẩn,…tóm lại là cần phải làm đúng nhất có thể ngay từ giai đoạn khởi tạo. Và ĐÚNG là một điều rất rất cần thiết đối với một BA, đặc biệt là BA mới vào nghề (Senior BA).

Nghề BA (mà thực ra có thể áp dụng cho mọi nghề), nếu làm đúng và làm tốt thì không sao, cũng chẳng nhận được vinh quang gì, nhưng khi làm sai, ví dụ như phân tích bị thiếu một vài điểm quan trọng thì rắc rối khá lớn. Vì sai lầm của một BA có thể ảnh hưởng đến công việc của cả nhóm, trễ deadline, mất danh tiếng với khách hàng,.. do đó khi BA “phạm lỗi” thì chắc chắn là bị “thập diện mai phục” từ khách hàng, từ cấp trên, từ nhóm làm việc …

“I am only human, sometime I make mistake”…

Máy móc đôi khi còn phạm sai lầm huống chi là con người, vấn đề ở đây là sửa sai như thế nào mới là quan trọng. Khi nhận thấy sai lầm thì sửa liền, kịp thời nhanh chóng, cập nhật tình hình ngay lập tức cho cả nhóm, chấp nhận là mình đã sai và đưa ra các giải pháp khắc phục. Chứ mà “ém ém giấu dốt thì chết cả trùm!”.

Đây là cái nghề “làm dâu trăm họ”, có khi đóng luôn cả vai trò “Customer service” với khách hàng, và bảo vệ team. Họ dùng nhiều ngôn ngữ để vừa có thể nói chuyện với PO, vừa có thể làm việc với các nhà phát triển (Developers), và lại còn phối hợp với cả Quản lý dự án (Project Manager – PM),…

Chính vì thế mà đặc điểm chung của các BA thường là duyên dáng, dễ thương, thân thiện, đáng mến, nói nhiều, nói dai, nói dài nhưng không dở,... BA buộc phải là người sử dụng ngôn ngữ tốt, cả nói lẫn viết, vì đó là cái nghề chuyên dịch ngôn ngữ “từ Anh sang Anh, từ Anh sang Việt, từ văn viết sang văn nói, từ văn nói sang văn viết, từ business qua technical, v.v...”

Sau vài năm chiến đấu với nghề, tôi thấy rằng cái nghề BA giúp “rèn luyện tính cách, phát triển bản thân” rất tốt, vì đây là nghề mà chúng ta biết thấm thía thế nào là “sai lầm” và buộc phải học tập kinh nghiệm (Lesson learnt) thương đau cho những lần sau. Cuộc sống thường ngày cũng vậy, khi sống với sai lầm thì mới có thể phát triển được, nhớ có lần trong giai đoạn mới vào nghề, tôi đã phạm lỗi khiến cho cả nhóm phải dời lại deadline 1 ngày và lôi vào họp hành cả buổi mới xong, về nhà thì mất ăn mất ngủ, đóng cửa phòng xấu hổ cắm mặt vào gối không dám ngước mặt nhìn ai, tối về lại phân tích lý do tại sao phạm lỗi, có thể vì cứng đầu, vì quá tự tin, vì ẩu, bla bla…

Và khi làm việc với nhiều dự án khác nhau, học tập được nhiều kiến thức ở mỗi ngành nghề khác nhau, BA cũng sẽ có nhiều câu chuyện hay ho để kể về những trải nghiệm đã qua, những câu chuyện được kể bằng ngôn ngữ bình dị, dễ tiêu hóa chứ không phải theo kiểu ngôn ngữ kỹ thuật, rất máy móc và khó nuốt trôi…

“Cũng đáng tự hào khi là một BA đấy!!” - -- Ms Lucy - Hoang Phuong Thao --

Nguồn: Hiệu chỉnh từ Blog - https://thaophuonghoang.wordpress.com

Click để đọc tiếp

Roadmap Business Analyst

Business Analyst (BA) là cầu nối quan trọng giữa nhu cầu kinh doanh và giải pháp kỹ thuật, đảm bảo mọi khía cạnh vận hành hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng BAC khám phá các công việc chính của một BA dựa theo nhiệm vụ cụ thể, con đường thăng tiến lên vị trí BA Manager.
Data analyst là gì? Mô tả công việc, kỹ năng và nhiều hơn thế nữa

Dữ liệu thô sẽ không có giá trị nếu thiếu đi việc trực quan hóa dữ liệu. Đây là lý do mà Data Analyst (các nhà phân tích dữ liệu) ra đời và chuyển thể hàng trăm nghìn dữ liệu thô thành những thông tin có giá trị, giúp cho các tổ chức ra quyết định một cách sáng suốt.
Từ phân tích đến hành động: Nhà phân tích kinh doanh và giải pháp bền vững

Khi người tiêu dùng ngày càng nhận thức rõ hơn về tác động môi trường mà các doanh nghiệp để lại, chúng ta cũng bắt đầu đòi hỏi sự minh bạch và hành động có trách nhiệm từ họ.
Bí quyết thúc đẩy đổi mới: Phân tích kinh doanh và vai trò phát triển sản phẩm mới

Để có một sản phẩm thành công trước khi ra mắt cần có kế hoạch tỉ mỉ, có sự thấu hiểu sâu sắc về thị trường và quy trình thực thi hiệu quả. Khi đó, phân tích nghiệp vụ chính là điểm giao thoa của tất cả những yếu tố này.

Bình luận

Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +
Phạm Quế

Business Analyst

Khoá học Product Design của BAC đã cung cấp cho tôi nhiều kiến thức và nền tảng vô cùng hữu ích. Giảng viên giảng dạy rất nhiệt tình, truyền cho chúng tôi ngọn lửa đam mê và nhiệt huyết trong ngành. Đồng thời chia sẻ các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong bài giảng một cách dễ hiểu hơn. Số lượng học viên không quá nhiều nên chất lượng giảng giạy vô cùng tốt. Giảng viên sửa bài tập 1-1 nên bài giảng sẽ chuyên sâu hơn.
Xem chi tiết +
Nguyễn Văn Long

Chuyên viên về chế độ kế toán & Giải pháp nghiệp vụ Tài chính kế toán trong ứng dụng CNTT - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)

Tôi đã tham gia khóa Phân tích nghiệp vụ phần mềm cơ bản 3.0 tại BAC. Ở đây, tài liệu đào tạo cung cấp nhiều nội dung bổ ích và trình bày dễ hiểu. Giảng viên rất nhiệt tình, ngoài nội dung giảng dạy theo giáo trình còn chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tiễn, các câu hỏi của học viên đều được giải đáp ngay trên lớp và có minh họa từ các dự án trong thực tế. Sau tất cả, tôi cảm ơn BAC và Thầy giáo Thái Sơn.
Xem chi tiết +