Mar 21, 2023

Bạn có xác định nhu cầu kinh doanh không? (BABOK 5.1)

Nhu cầu kinh doanh là một trong những khía cạnh cơ bản nhất của công việc phân tích kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều Business Analyst (BA) không xem mình là một phần trong việc xác định nhu cầu kinh doanh. Bài viết được trích từ blog Bridging the Gap này sẽ thách thức các giả định của bạn,.

Nhu cầu kinh doanh là công việc cơ bản của các Business Analyst

Theo BABOK, mục đích của việc xác định nhu cầu kinh doanh là:

Xác định và định nghĩa lý do vì sao cần phải thay đổi hệ thống hoặc khả năng của tổ chức.

Có 3 yếu tố “vì sao” được đề cập trong BABOK:

Business Goals and Objectives (Mục tiêu kinh doanh và mục đích): mục tiêu cuối cùng mà tổ chức đang tìm cách đạt được. Các mục tiêu dài hạn hơn và thường là các tuyên bố định tính. Mục tiêu là những tuyên bố chi tiết hơn và có thể đo lường khách quan.
Business Problem or Opportunity (Vấn đề kinh doanh hoặc cơ hội): đây là mấu chốt của những gì chúng ta nghe thấy nhiều nhất trong giới BA, vấn đề cần giải quyết. BABOK nhấn mạnh rằng để có nhu cầu kinh doanh, phải có cơ hội cải tiến nếu vấn đề thực sự được giải quyết. Đây là điều tôi không nghĩ đến thường xuyên, vì nó có vẻ rất trực quan, nhưng tôi cho rằng bạn có thể giải quyết vấn đề nhưng không thực sự cải thiện được điều gì đáng giá.

Desired Outcome (Kết quả mong muốn): cụ thể là “không phải giải pháp”, một kết quả xác định những lợi ích thu được từ việc đáp ứng nhu cầu kinh doanh.

Tất cả các yếu tố này kết hợp với nhau để xác định nhu cầu kinh doanh, được sử dụng làm đầu vào cho hơn 11 tác vụ trong BABOK. Rõ ràng, việc khám phá đúng nhu cầu kinh doanh là vô cùng quan trọng.

Bạn có xem mình là một phần trong việc xác định nhu cầu kinh doanh không? Nhiều BA thì không. Họ có thể là những người tiếp nhận nhu cầu kinh doanh nhưng không tích cực trong khía cạnh phân tích doanh nghiệp. Tuy nhiên, tôi hiếm khi gặp một BA không hỏi tại sao và ít nhất không làm rõ nhu cầu kinh doanh hoặc tham gia xác định nhu cầu kinh doanh cấp thấp hơn để hỗ trợ các mục tiêu kinh doanh lớn hơn .

Nếu đọc kỹ 3 gạch đầu dòng trên, bạn sẽ thấy BABOK không cụ thể về quy mô nhu cầu. Một nhu cầu kinh doanh có thể mang lại hàng triệu doanh thu hoặc tiết kiệm chi phí hoặc nó có thể giúp các bên liên quan yêu thích của bạn tiết kiệm được 5 phút làm việc thủ công mỗi tuần một cách khó chịu.

Một trong những cách thể hiện tốt nhất về mức độ quan trọng của nhu cầu kinh doanh là cú pháp của câu chuyện người dùng (user story):

Với tư cách là {người dùng}, tôi cần {làm điều gì đó} để {tôi có thể đạt được một số lợi ích}.

Trong Agile, mỗi và mọi thành phần của công việc đều gắn liền với nhu cầu kinh doanh. Và điều này cho phép nhóm và chủ sở hữu sản phẩm hiểu rõ thành công trông như thế nào và cách xếp hạng các câu chuyện riêng lẻ. Nói những gì bạn muốn về các chiến lược phát triển nhanh, trong cú pháp user story, có điều gì đó sâu sắc đang diễn ra.

Tôi biết khi tôi làm việc trong một dự án agile, cú pháp mang lại sự rõ ràng cho cơ sở lý luận đằng sau mỗi và mọi yêu cầu và sự cẩn trọng này đã giúp chúng tôi tập trung và đi đúng hướng. Mỗi câu chuyện đáp ứng một nhu cầu kinh doanh và mỗi lợi ích nhỏ này được gói gọn trong các mục tiêu kinh doanh lớn hơn của dự án. Loại mối quan hệ này là thứ mà tôi đã mang theo từ Agile ngay cả khi tôi giải quyết các dự án tận dụng các phương pháp khác nhau.

Một tài liệu đầy “các quy định của hệ thống” (không có cột tương ứng cho “lợi ích”), không có cùng sự chặt chẽ này và khiến chúng ta nghĩ về nhu cầu kinh doanh như một thứ gì đó to lớn và phức tạp ẩn nấp sau bức tường phòng họp, nơi chỉ dành cho những người đặc biệt, hiểu được những gì đang thực sự xảy ra. Và điều này đôi khi đúng.

Đôi khi các mục tiêu và mục đích đằng sau các chương trình và dự án lớn được giữ bí mật và ngay cả khi công khai, chúng được giao từ cấp trên và bạn với tư cách là BA trong một phần của dự án đó có thể không có nhiều việc phải làm trong việc phân tích hoặc xác nhận nhu cầu đó. Nhưng điều này không cho phép bạn bỏ qua nhu cầu hoặc suy nghĩ lỏng lẻo về các khía cạnh chi tiết hơn của các yêu cầu của bạn.

Bạn có xác định nhu cầu kinh doanh không? Nếu vậy, ở cấp độ nào? Điều này có thay đổi trong suốt sự nghiệp BA của bạn không? Hãy tự mình hỏi và trả lời những câu hỏi này. Đừng quên đón xem các bài viết mới nhất sẽ được cập nhật tại BAC's Blog.

Nguồn tham khảo:

https://www.bridging-the-gap.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Một ngày làm Business Analyst khi có AI hỗ trợ: Khác gì so với trước đây?

Công việc chính của BA gồm thu thập yêu cầu, phân tích nghiệp vụ, viết tài liệu và phối hợp với stakeholder cùng đội phát triển. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của AI, đặc biệt là GenAI như ChatGPT, Gemini hay Claude, đã làm thay đổi đáng kể cách BA vận hành.
Nghệ thuật biến dữ liệu khô khan thành câu chuyện khiến người nghe phải gật gù

Sống trong thời đại dữ liệu thống trị nhưng có một sự thật trớ trêu: dữ liệu ngày càng nhiều phần lớn lại bị lãng phí. Không phải vì thiếu thông tin, mà vì cách chúng ta trình bày quá… chán.
IT Business Analyst cần trang bị kỹ năng gì trong năm 2025?

IT Business Analyst là vai trò yêu cầu nhiều kỹ năng bao gồm cả kỹ thuật và kỹ năng mềm. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực công nghệ, tiêu chuẩn về một IT Business Analyst cũng có nhiều thay đổi. Hãy cùng BAC khám phá chi tiết.
Top 5 kỹ năng mềm và kỹ thuật BA cần có để thành công trong dự án

BA đóng vai trò trung gian trong doanh nghiệp, giúp chuyển hóa nhu cầu kinh doanh thành giải pháp cụ thể. Để đảm bảo dự án vận hành suôn sẻ, BA không chỉ cần kiến thức nghiệp vụ mà còn phải sở hữu những kỹ năng, kỹ thuật then chốt.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

Một ngày làm Business Analyst khi có AI hỗ trợ: Khác gì so với trước đây?

Nghệ thuật biến dữ liệu khô khan thành câu chuyện khiến người nghe phải gật gù

IT Business Analyst cần trang bị kỹ năng gì trong năm 2025?

Top 5 kỹ năng mềm và kỹ thuật BA cần có để thành công trong dự án

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC