Jun 21, 2022

User Story, Use Case, Functional Specification (Phần 3)

Tiếp tục với chuỗi bài viết về những loại tài liệu mà BA cần biết, chúng ta tìm hiểu về Functional Specification và những đặc trưng của nó, bố cục của một tài liệu FS theo kiểu truyền thông và kiểu Agile. Để không bỏ lỡ kiến thức, bạn có thể xem qua hai phần đầu tiên trước khi tiếp tục.

Tham khảo:

3. Functional Specification

3.1. Functional Specification là gì?

Functional Specification (viết tắt là FS) là tài liệu đặc tả chức năng, tức là mô tả chi tiết, rõ ràng từng yêu cầu chức năng và thông số kỹ thuật trong từng trường và tương tác của người dùng trên từng trang của hệ thống.

FS là một loại tài liệu hướng dẫn và điểm tham chiếu liên tục khi các nhà phát triển viết mã lập trình.

3.2. Đặc trưng là gì?

Nội dung trong FS là điểm giao thoa giữa Business và Tech, tức là mục đích là dành cho 2 đối tượng này đọc.

Business User là Sales, Marketing, Operation, Customer Service,...: quan tâm đến Business requirement và Stakeholder requirement => có đáp ứng đúng nhu cầu hiện tại của họ hay không, có phù hợp với phần giải pháp hay không, có milestone hay KPI nào để đánh giá hay không?
Tech là Dev, QC, PM, Designer, Infrastructure, Security,..: quan tâm đến Solution requirement, đó là những Use Case, Business Process Flow, Business Rules, Wireframe hay các Diagram thể hiện theo từng nội dung cụ thể => Phần Solution requirement này giúp team hiểu được chi tiết từng module, hiểu được độ lớn và độ phức tạp của hệ thống.

3.3. Bố cục tài liệu Functional Specification

Nội dung FS thường bao gồm các phần như sau:

FS kiểu truyền thống:

Overview
- Purpose: mục đích của tài liệu, tài liệu dành cho ai
- Business Objective: mô tả ngữ cảnh mà dự án ra đời
- Scope: bao gồm organization scope, user scope, functional scope, integration scope, out of scope.
User Requirement: Ghi rõ business requirement và stakeholder requirement. Liệt kê và mô tả chi tiết các yêu cầu đó.
Functional Requirement
- BPMN: Vẽ sơ đồ tổng quát quy trình hoạt động của hệ thống và mô tả bằng cách tạo bảng với các cột ID, Steps, PIC, Description.
- Use case: cần Use Case Specification và Use case Diagram
- Business Rules: Quy định về mặt nghiệp vụ mà hệ thống phải tuân theo, là các quy định của các stakeholder, bao gồm quy định về mặt pháp lý, hoạt động của công ty,… Phân biệt Business Rule và Business Requirement:

Business Requirement

Business Rule

Hệ thống ghi nhận số CMND mới và cũ của khách hàng

Trường “Số CMND hiện tại” bao gồm 12 ký tự số

Trường “Số CMND cũ” bao gồm 9 ký tự số

Trường “Có số CMND cũ” là Option Set (Yes/ No):

Nếu Yes => trường “Số CMND cũ” mark required
Nếu No => trường “Số CMND cũ” bỏ required

Là khách hàng, tôi muốn book xe với tài xế yêu thích của tôi

Chỉ có thể thêm tài xế vào mục yêu thích, nếu cuốc xe đã có trạng thái “Thanh toán thành công”

Chỉ có thể book tài xế nếu trạng thái hợp đồng của tài xế là “Còn hiệu lực”

Chỉ được book cuốc xe có tổng khoảng cách di chuyển không quá 50km (ví dụ yêu cầu từ Legal)

Chỉ khách hàng có hạng Bạc mới có thể dùng tính năng book tài xế yêu thích (ví dụ yêu cầu từ Marketing)

Nguồn: Thinhnote

Wireframe: Thể hiện những thứ User sẽ tương tác với hệ thống. Wireframe phải thể hiện được: luồng đi cơ bản của user và cấu trúc của nhóm thông tin. Bảng mô tả thông tin của Wireframe bao gồm những thông tin sau:
- ID: số thứ tự của component
- Component: tên của component
- Type: loại của component là drop down list, là text, hay là label, button….
- Validation: mô tả các lớp validate trên front-end nếu có
- Editable: có chỉnh sửa được hay không
- Required: có required không
- Description: ghi chú các thứ khác, như diễn giải thêm ý nghĩa, default value là gì, hay tooltips nếu có…
ERD (không yêu cầu bắt buộc): Thể hiện cấu trúc dữ liệu của hệ thống được mô tả như thế nào
- Non-Functional Requirement: Không trực tiếp liên quan đến chức năng chính của hệ thống nhưng là điều kiện, chất lượng để hệ thống hoạt động tốt và đảm bảo theo yêu cầu.
- Transition Requirement: Yêu cầu để cho việc chuyển đổi hệ thống được hoạt động hiệu quả (chuyển đổi từ hệ thống cũ sang hệ thống mới, từ trạng thái cũ sang trạng thái mới). Ví dụ: nhân viên cần phải được đào tạo trong vòng 3 ngày trước khi hệ thống chính thức đưa vào sử dụng.
- Supporting Information: Những thông tin bổ sung thêm để giúp đọc hiểu FS, có thể là bảng mô tả thuật ngữ, một diagram cho một đối tượng nào đó,…

FS kiểu Agile:

User Story
Acceptance Criteria
BPMN
Wireframe

Tham khảo mẫu template về Functional Specification: Template Functional Specification

Mong rằng qua ba phần của bài viết này các bạn có thể nắm bắt được những loại tài liệu mà một BA thường xuyên sử dụng. Đừng quên đón xem các nội dung mới nhất sẽ được cập nhật thường xuyên tại BAC's Blog.

Nguồn tham khảo:
https://thinhnotes.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Khám phá 10 thuật ngữ quan trọng nhất trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) cùng BAC – từ AI, Machine Learning đến Generative AI, Copilot và hơn thế nữa. Bài viết được biên dịch từ nguồn Microsoft, giúp bạn hiểu rõ cách công nghệ này hoạt động và đang thay đổi thế giới. Một tài liệu nhập môn hoàn hảo cho người mới, chuyên viên công nghệ hay bất kỳ ai muốn bắt kịp làn sóng chuyển đổi số.
Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Khám phá lộ trình học AI đơn giản cho người mới bắt đầu cùng BAC. Bạn không cần giỏi lập trình để có thể học AI và trở thành chuyên gia. Những kiến thức này hoàn toàn có thể được tiếp thu và ứng dụng thực tế bởi tất cả mọi người.
Gemini là gì? So sánh Gemini và ChatGPT cho người mới bắt đầu

Gemini là gì? So sánh nhanh Gemini và ChatGPT một cách đơn giản, giúp người mới bắt đầu học AI chọn công cụ phù hợp để học tập, làm việc và sáng tạo nội dung. Mỗi công cụ đều có ưu và nhược điểm riêng, hãy cùng BAC khám phá chi tiết.
AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu AI theo hướng đơn giản nhất. Bằng cách giải thích ngắn gọn, cô động, súc tích và dễ hiểu, BAC sẽ cho bạn lý giải về cụm từ “AI”. Qua đó, bạn không chỉ hiểu mà còn biết lý do vì sao mình phải học AI.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +

Professional Transfer Services in Batumi

Luxury Georgian Transfer Services – Tbilisi & Batumi

Airport Transfers in Georgia

10 Thuật ngữ AI ai cũng nên biết

Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Gemini là gì? So sánh Gemini và ChatGPT cho người mới bắt đầu

AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ TƯ VẤN BAC