Aug 03, 2020

Tổng quan về BPMN dành cho Business Analyst

1. BPMN là gì?

BPMN là viết tắt của “Business Process Modeling Notation” là ngôn ngữ mô hình hóa trực quan cho các ứng dụng trong phân tích nghiệp vụ. BPMN giúp xác định rõ được quy trình nghiệp vụ thông qua các bộ ký hiệu chuẩn. BPMN giúp các bên liên quan như chủ doanh nghiệp, bộ phận phân tích nghiệp vụ, bộ phận phát triển phần mềm, bộ phận thiết kế dữ liệu… có thể hiểu đồng nhất về quy trình nghiệp vụ giúp nâng cao hiệu quả công việc, tự động hóa quy trình nghiệp vụ.

Bạn có thể tham khảo thêm về bài viết BPMN là gì tại đây

2. Lịch sử phát triển của BPMN

BPMN được tổng hợp từ nhiều kí hiệu trong mô hình hóa nghiệp vụ. BPMN được xuất bản đầu tiên vào năm 2004 do tổ chức BPMI. Ngày nay BPMN càng được sử dụng nhiều và rộng rãi ở nhiều tổ chức khác nhau, đặc biệt là các tổ chức có quy trình nghiệp vụ phức tạp. Và trở thành một công cụ phân tích và mô hình hóa phổ biến cho các bạn đang làm Business analyst

Lịch sử phát triển của BPMN (Nguồn ảnh: edrawsoft.com)

3. Lợi ích của BPMN

BPMN cho phép nắm bắt và ghi lại quy trình nghiệp vụ của một tổ chức một cách rõ ràng và nhất quán. BPMN mang lại nhiều lợi ích quan trọng trong quá trình phân tich nghiệp vụ như:
- Giúp doanh nghiệp xác định rõ được quy trình nghiệp vụ thông qua các sơ đồ quy trình nghiệp vụ được biểu diễn bằng bộ ký hiệu của BPMN.
- BPMN cung cấp một bộ ký hiệu chuẩn mà tất các bên liên quan trong tổ chức có thể đọc hiểu và hiểu đúng theo một quy chuẩn trong quy trình nghiệp vụ. Giảm thiểu sai sót việc hiểu sai và nhầm lẫn giữa các quy trình.
- BPMN giúp thu hẹp khoảng cách giữa bộ phận thiết kế và bộ phận nghiệp vụ qua các sơ đồ hình vẽ sơ đồ trực quan.
- BPMN đơn giản để học và đủ mạnh để mô tả đầy đủ quy trình nghiệp vụ phức tạp.
Mục tiêu của BPMN
- Giúp chuyên gia kĩ thuật nắm bắt được quy trình kinh doanh
- Giúp BA phân tích, tạo lập và phát triển quy trình nghiệp vụ
- BPMN giúp quản lý người và kiểm soát quy trình nghiệp vụ.

4. Tổng quan về BPMN

Biết cách hoạt động của doanh nghiệp là bước đầu tiên và quan trọng nhất của cải tiến quy trình doanh nghiệp.

BPMN có thể dùng cho bất kỳ ai từ BA, PM, nhà quản lý, lập trình viên, nhà thiết kế,… Việc hiểu và áp dụng BPMN sẽ giúp cho quá trình phân tích trở nên dễ dàng, đồng bộ và thuận tiện hơn.

Trong BPMN các quy trình được mô tả bằng các sơ đồ với hàng loạt các bộ ký hiệu. Các bộ ký hiệu giúp cho quy trình trở nên trực quan và logic cũng như dễ nắm bắt hơn.

5. Cấu trúc cơ bản của BPMN

5.1. Swimlanes:

Đại diện cho những bên tham gia vào quy trình. Bao gồm 2 phần chính có thể được gọi là pool (tạm dịch: bể bơi) và lane (tạm dịch: làn bơi).

5.2. Flow Elements:

Là các yếu tố kết nối với nhau để tạo thành quy trình nghiệp vụ. Flow Elements xác định hành vi của một quy trình. Có 3 yếu tố quan trọng trong Flow Elements đó là: event, activity, Gateway.

5.3. Connecting Objects:

Là thành phần kết nối giữa các đối tượng với nhau để mô tả thành mô luồng nghiệp vụ. Có 4 loại chính đó là: Sequence flows, message flows, associations and data associations. Cụ thể:

Sequence flows: Dùng để kết nối giữa các đối tượng luồng trong một quy trình, được biểu diễn bằng nét liền.

Message flows: Dùng để biểu thị tin nhắn giữa các pools/lanes, được biểu diễn bằng nét đứt.

Data: Dữ liệu là thông tin cần thiết hoặc các thông tin được tạo ra khi thực hiện quy trình nghiệp vụ. Dữ liệu bao gồm Data objects, data inputs, data outputs and data stores.

5.4. BPMN swim lanes:

Các đối tượng của Swimlanes trong BPMN là các hộp hình chữ nhật đại diện cho những người tham gia của một quy trình nghiệp vụ.

Một người bơi có thể chứa các đối tượng dòng chảy được thực hiện bởi làn đó (người tham gia), ngoại trừ hộp đen phải có một cơ thể trống rỗng (chúng ta sẽ nói về hộp đen sau trong hướng dẫn này). Bể bơi có thể được sắp xếp theo chiều ngang hoặc chiều dọc. Chúng giống nhau về mặt ngữ nghĩa nhưng chỉ khác nhau về đại diện. Đối với các đường bơi ngang, quá trình chảy từ trái sang phải, trong khi quá trình trong các đường bơi thẳng đứng chảy từ trên xuống dưới. Ví dụ về đồ bơi bao gồm Khách hàng, Phòng Tài khoản, Cổng thanh toán và Nhóm phát triển.

Pools: Là đại diện cho người tham gia trong một quy trình nghiệp vụ. Pools thường đại diện cho một thực thể như bộ phân chăm sóc khác hàng… hoặc một vai trò cụ thể ví dụ như trợ lý, bác sĩ, giám đốc, tài xế, nhà cung cấp.

Lanes: Là phân vùng phụ của Pools. Một Pools có thể có nhiều lanes. Ví dụ khi có một Pools thì có 2 lanes cùng làm chung đó là trưởng phòng và thư ký. Bạn có thể dùng lanes để thể hiện các thực thể hoặc vai trò liên quan đến quy trình nghiệp vụ.
Activities: Là các hoạt động được thực hiện trong quy trình nghiệp vụ. Activities thường được biểu diễn dưới dạng hình chữ nhật bo tròn. Phía trong mô tả hoạt động cụ thể trong quy trình ví dụ như: Call hotline, check date, check result, Receive order…Ngoài ra khi quy trình phức tạp thì chúng ở một số dạng như sau:

Events: Sự kiện là một điều gì đó xảy ra và có thể tác động đến quy trình nghiệp vụ. Một sự kiện có thể là bên ngoài hoặc bên trong nội bộ. Miễn là nó có tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến quy trình nghiệp vụ. Các event được biểu diễn dưới dạng hình tròn, phía trong thường có các ký hiệu thể hiện loại hình kích hoạt sự kiện xảy ra. Event có các loại chính sau:

Gateways: Có nhiệm vụ chính là kiểm soát dòng chảy của quy trình nghiệp vụ. Gateways thường có hình kim cương. Trong một quy trình công việc phải làm thì đầu ra có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện bên trong hoặc điều kiện bên ngoài của quy trình. Dưới đây là những loai Gateways phổ biến thường dùng trong BPMN.

6. Ví dụ về BPMN

Dưới đây là một ví dụ đơn giản có sử dụng bộ ký hiệu BPMN để miêu tả quy trình xin nghỉ phép của một nhân viên.

Ví dụ có sử dụng Swimlanes, event, activity,…

BPMN ngày càng được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt là khi mô tả quy trình nghiệp vụ ở những tổ chức có quy trình phức tạp như ngân hàng, bảo hiểu, Fintech, Logistic, Chuỗi cung ứng… Việc sử dụng được BPMN thành thạo và đúng quy chuẩn sẽ giúp BA cũng như các bên liên quan rất nhiều. Đặc biệt khi sử dụng các phần mềm BPMS (Business Process Management System).

Nhận biết được nhu cầu thực tế đó. BAC đã triển khai tổ chức khóa học BPMN chuyên nghiệp đầu tiên tại Việt Nam.

Khóa học được xây dựng dựa trên bộ ký hiệu chuẩn BPMN 2.0 kết hợp với đội ngũ chuyên gia của BAC. Khóa học giúp các bạn nắm được kiến thức và áp dụng thành thạo BPMN vào trong công việc.

BAC cũng đã có kinh nghiệm đào tạo BPMN cho các tổ chức lớn lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, Vận tải. Bạn tìm hiểu về nội dung khóa học ứng dụng BPMN tại đây

Nguồn tham khảo:
www.bpmn.org
www.visual-paradigm.com

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất.

Ban biên tập nội dung BAC

Click để đọc tiếp

AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu AI theo hướng đơn giản nhất. Bằng cách giải thích ngắn gọn, cô động, súc tích và dễ hiểu, BAC sẽ cho bạn lý giải về cụm từ “AI”. Qua đó, bạn không chỉ hiểu mà còn biết lý do vì sao mình phải học AI.
Top 5 khóa học AI miễn phí cho người mới bắt đầu 2025

Học AI là một nhu cầu có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng. Tuy nhiên, để tìm được khóa học phù hợp là điều không hề đơn giản, đặc biệt là với người mới. BAC đã giúp bạn tổng hợp 5 khóa học AI miễn phí tốt nhất cho người mới tại đây.
Các Business Analyst cần trau dồi những công nghệ gì trong năm 2025

Đối với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ ngày này, việc không ngừng trau dồi và học hỏi là điều bắt buộc mà các Business Analyst phải làm để phát triển hơn trong lĩnh vực phân tích nghiệp vụ. Trong bài viết này, các bạn hãy cùng BAC tìm hiểu các xu hướng và các kỹ năng mới để làm hành trang trên sự nghiệp Business Analyst nhé!
Sự khác biệt giữa UAT và Usability Testing Business Analyst cần lưu ý

UAT và Usability Testing thường được mang lên bàn cân để so sánh nhưng, đây là 2 phương pháp kiểm thử khác nhau. Trong khi Usability Testing đảm bảo sự hài lòng của người dùng thì UAT lại giúp các Business Analyst xác thực chức năng. Cả hai đều là một phần không thể thiếu để cung cấp một sản phẩm chất lượng cao. Hãy cùng BAC tìm hiểu ngay nhé!

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +