Jan 23, 2022

Sự khác nhau giữa Data Analysis và Data Modeling

Trong thế giới đầy dữ liệu hiện nay, chúng ta ngày càng chứng kiến nhiều kỹ năng phân tích dữ liệu trong các công việc phân tích kinh doanh. Liệu vai trò của Trí tuệ Kinh doanh (Business Intelligence - BI) và Phân tích Kinh doanh (Business Analysis - BA) có thực sự khác nhau và cách xây dựng sự nghiệp phân tích kinh doanh mà không bị cuốn vào phân tích dữ liệu và trí tuệ kinh doanh.

Data Analysis và Data Modeling có mối liên hệ với nhau

Nội dung lần này chúng ta sẽ nói về phân tích dữ liệu (Data Analysis) và mô hình dữ liệu (Data Modeling) trong các vai trò BI và các yêu cầu liên quan đến vai trò BA. Vì đây là một chủ đề lớn nên chúng ta chỉ điểm qua những vấn đề chính.

1. Data Analysis chính là đánh giá dữ liệu

Bản thân Data Analysis là đánh giá dữ liệu. Nó đang thực hiện những việc như chạy báo cáo, tùy chỉnh báo cáo, tạo báo cáo cho người dùng doanh nghiệp, sử dụng các truy vấn để xem dữ liệu, hợp nhất dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau để có thể kể một câu chuyện hay hơn và đầy đủ thông tin hơn so với khi bạn xem từng nguồn một cách riêng lẻ. Loại kỹ năng đó chắc chắn cần một số người nhạy bén trong kinh doanh. Bạn phải hiểu dữ liệu có ý nghĩa như thế nào đối với doanh nghiệp.

Nhưng đồng thời nó cũng cần nhiều kỹ năng kỹ thuật. Bạn cần biết hệ thống cơ sở dữ liệu nào mà tổ chức của bạn sử dụng, bạn phải biết cách viết các truy vấn cho nó. Nhiều người đang dùng kho dữ liệu hoặc hệ thống BI để chạy các báo cáo đó. Vì thế, bạn cần biết thông tin chi tiết của hệ thống đó để sử dụng nó một cách hiệu quả khi kể câu chuyện dữ liệu.

2. Data Modeling đánh giá cách tổ chức quản lý dữ liệu

Trong một dự án phần mềm điển hình, bạn có thể sử dụng các kỹ thuật mô hình hóa dữ liệu như entity relationship diagram - ERD (sơ đồ mối quan hệ thực thể), để khám phá các khái niệm cấp cao và cách những khái niệm đó liên kết với nhau thông qua hệ thống thông tin của tổ chức.

Sơ đồ thể hiện mối quan hệ của các thực thể trong cơ sở dữ liệu

Bạn có thể tạo một từ điển dữ liệu (data dictionary) nêu lên chi tiết, từng lĩnh vực, những phần thông tin cần lưu trữ trong cơ sở dữ liệu này để đáp ứng các tính năng yêu cầu phần mềm hoặc để thực hiện thay đổi quy trình kinh doanh này.

Bạn có thể tạo ra một bản đồ dữ liệu (data map) để biểu diễn cách chúng ta di chuyển dữ liệu từ hệ thống này sang hệ thống khác hoặc hoặc cách chúng ta tích hợp và làm cho hệ thống đó trao đổi liên tục với nhau để cung cấp một tính năng hoặc quy trình kinh doanh cho cộng đồng.

3. Data Modeling có thể cần một chút Data Analysis

Để nói lĩnh vực này sẽ ánh xạ đến lĩnh vực khác trong một dự án hệ thống tích hợp, có lẽ bạn cần phải xem dữ liệu và cách chúng kết hợp với nhau. Vì thế, bạn có thể thấy một vài mô tả công việc yêu cầu các khái niệm hay kỹ năng kỹ thuật như SQL vì nếu bạn biết SQL và có thể truy vấn cơ sở dữ liệu, bạn sẽ dễ dàng nghiên cứu thông tin. Từ đó, bạn có thể tìm ra thông tin quan trọng bằng cách dùng một chút Data Analysis để thông báo cho các mô hình dữ liệu.

Tuy nhiên, có nhiều chuyên gia công nghệ hoặc chuyên gia phân tích kinh doanh không biết SQL hoặc không dùng thường xuyên. Những người này sẽ phải dựa vào một số kỹ năng khác để có được các thông tin đó. Một số kỹ năng như cách đặt câu hỏi, xem dữ liệu mẫu, lập bản đồ hoặc mô hình dữ liệu, vì thế, dù không biết cách phân tích dữ liệu trong cơ sở dữ liệu họ vẫn có thể phân tích.

4. Có nhiều vai trò kết hợp giữa BI và BA

Một lý do có một số nhầm lẫn là bởi vì có sự phong phú ngày càng tăng của các vai trò thực sự được kết hợp giữa các chuyên gia BI với vai trò BA. Những năng lực này dù thuộc các tập kỹ năng khác nhau nhưng chúng lại thực sự song hành cùng nhau. Nếu bạn có thể mô hình hóa dữ liệu của tổ chức và phân tích dữ liệu đó để tạo ra nhiều thông tin hơn trong doanh nghiệp thì đó là một kỹ năng tuyệt vời.

Sở hữu cả hai kỹ năng sẽ góp phần thúc đẩy sự nghiệp của bạn

Nhiều trường hợp những vai trò này được đặt chức danh là Nhà Phân tích Kinh doanh (Business Analyst), dù điều này chỉ tăng thêm sự nhầm lẫn. Trên thực tế, công việc này là yêu cầu BI nhiều hơn nhưng vì chức danh Business Analyst được sử dụng theo nhiều cách và ngay cả trong trường hợp này.

BI là một lĩnh vực chín mùi và có nhiều tiềm năng, ngày càng phát triển và trở nên phổ biến. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn phải có kỹ năng BI mới có thể trở thành một Business Analyst.

Bất chấp điều đó, Data Modeling là một kỹ năng quan trọng cần có nếu bạn đang làm việc trong một dự án BI. bạn cần nó nếu bạn đang triển khai bất kỳ loại phần mềm hoặc thay đổi kinh doanh nào để đảm bảo rằng các hệ thống thông tin đó đang thực sự nắm bắt và lưu trữ dữ liệu phù hợp để đáp ứng nhu cầu kinh doanh cuối cùng mà bạn đang thực hiện.

Trong thời đại dữ liệu như hiện nay, việc trang bị nhiều kỹ năng như Data Modeling hay Data Analysis sẽ rất hữu ích. Nhưng điều đó không phải bắt buộc dù chúng vẫn có mối liên hệ nhất định, hãy chắc chắn vai trò của bạn là gì trước khi quyết định bước sang một kỹ năng mới.

Nguồn tham khảo:

https://www.bridging-the-gap.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Các Business Analyst cần trau dồi những công nghệ gì trong năm 2025

Đối với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ ngày này, việc không ngừng trau dồi và học hỏi là điều bắt buộc mà các Business Analyst phải làm để phát triển hơn trong lĩnh vực phân tích nghiệp vụ. Trong bài viết này, các bạn hãy cùng BAC tìm hiểu các xu hướng và các kỹ năng mới để làm hành trang trên sự nghiệp Business Analyst nhé!
Sự khác biệt giữa UAT và Usability Testing Business Analyst cần lưu ý

UAT và Usability Testing thường được mang lên bàn cân để so sánh nhưng, đây là 2 phương pháp kiểm thử khác nhau. Trong khi Usability Testing đảm bảo sự hài lòng của người dùng thì UAT lại giúp các Business Analyst xác thực chức năng. Cả hai đều là một phần không thể thiếu để cung cấp một sản phẩm chất lượng cao. Hãy cùng BAC tìm hiểu ngay nhé!
API là gì? Khám phá cầu nối giữa các ứng dụng

API là nền tảng quan trọng kết nối các ứng dụng và dịch vụ trong kỷ nguyên số, tạo ra sự linh hoạt, hiệu quả và mở rộng cho các hệ thống. Bài viết sau giới thiệu API, cách hoạt động, các kiểu kiến trúc phổ biến cùng các công cụ kiểm thử API như Postman.
Meta AI là gì và cách sử dụng Meta AI hiệu quả 2025

Meta AI là một công cụ Trí Tuệ Nhân Tạo do chính công ty mẹ của Facebook, Instagram, WhatsApp ra mắt. Đây được xem là một cuộc cách mạng sẽ làm thay đổi cách mà các doanh nghiệp và người dùng sử dụng mạng xã hội.

Bình luận

Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +
Phạm Quế

Business Analyst

Khoá học Product Design của BAC đã cung cấp cho tôi nhiều kiến thức và nền tảng vô cùng hữu ích. Giảng viên giảng dạy rất nhiệt tình, truyền cho chúng tôi ngọn lửa đam mê và nhiệt huyết trong ngành. Đồng thời chia sẻ các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong bài giảng một cách dễ hiểu hơn. Số lượng học viên không quá nhiều nên chất lượng giảng giạy vô cùng tốt. Giảng viên sửa bài tập 1-1 nên bài giảng sẽ chuyên sâu hơn.
Xem chi tiết +
Nguyễn Văn Long

Chuyên viên về chế độ kế toán & Giải pháp nghiệp vụ Tài chính kế toán trong ứng dụng CNTT - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)

Tôi đã tham gia khóa Phân tích nghiệp vụ phần mềm cơ bản 3.0 tại BAC. Ở đây, tài liệu đào tạo cung cấp nhiều nội dung bổ ích và trình bày dễ hiểu. Giảng viên rất nhiệt tình, ngoài nội dung giảng dạy theo giáo trình còn chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tiễn, các câu hỏi của học viên đều được giải đáp ngay trên lớp và có minh họa từ các dự án trong thực tế. Sau tất cả, tôi cảm ơn BAC và Thầy giáo Thái Sơn.
Xem chi tiết +