Jul 12, 2023

So sánh tác động tương quan giữa mô hình Waterfall và Agile

Waterfall và Agile là hai phương pháp phát triển phần mềm phổ biến được nhiều doanh nghiệp sử dụng hiện nay. Waterfall là mô hình phát triển tuyến tính, có nghĩa là mỗi giai đoạn chỉ bắt đầu sau khi giai đoạn trước đó hoàn thành. Khác với Waterfall, Agile lại là một mô hình phát triển linh hoạt, với các vòng lặp ngắn và thường xuyên để đáp ứng đầy đủ nhu cầu của khách hàng. Cả 2 mô hình đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng biệt. Tuy nhiên, sẽ rất hữu ích nếu các nhà quản lý dự án (PM), nhà phân tích nghiệp vụ (BA) hiểu được sự khác biệt tương đối giữa các mô hình và cách chúng tác động đến phân tích nghiệp vụ – đặc biệt nếu bạn làm việc trong môi trường sử dụng cả hai phương pháp.

Bài viết sau, BAC sẽ cung cấp những quan điểm để so sánh tác động tương quan giữa mô hình Waterfall và Agile nên chớ đừng bỏ lỡ nhé!

1. Tổng quan về mô hình Waterfall và Agile

Phương thức thác nước truyền thống (traditional Waterfall method) đi qua các giai đoạn xác định bao gồm Yêu cầu, Thiết kế, Triển khai và Xác minh, với một cổng để biểu thị điểm mà tại đó phương thức chuyển giao từ giai đoạn này sang giai đoạn tiếp theo.

Một phương pháp Agile phù hợp với 12 nguyên tắc của Tuyên ngôn Agile.

Các phương pháp được so sánh trên ba lĩnh vực quan trọng đối với các nhà phân tích nghiệp vụ:

Nỗ lực tương đối liên quan đến việc xác định và quản lý các yêu cầu.
Rủi ro tương đối của các yêu cầu không được xác định rõ ràng.
Thời gian để thực hiện hóa lợi ích.

BA nên cân nhắc các yếu tố như tính linh hoạt, phản hồi khách hàng, thời gian và chi phí để quyết định lựa chọn phương pháp phát triển phù hợp cho dự án của mình.

2. Quản lý yêu cầu

Khung thời gian để thu thập, chỉ định và quản lý yêu cầu khác nhau rất nhiều giữa hai phương pháp. Phương pháp thác nước truyền thống có giai đoạn thu thập yêu cầu ở đầu dự án, trong đó trọng tâm là các hoạt động quản lý và đặc tả yêu cầu. Vào cuối giai đoạn này, khả năng thay đổi yêu cầu sẽ bị hạn chế. Do đó, hầu hết các nỗ lực để thu thập và quản lý các yêu cầu đều xảy ra trong giai đoạn đầu tiên.

So với Waterfall, các hoạt động thu thập, khơi gợi và quản lý yêu cầu cho một dự án Agile được phân bổ đồng đều hơn trong suốt vòng đời thực hiện dự án vì các yêu cầu được xem xét, đánh giá, cập nhật và ưu tiên liên tục.

3. Rủi ro

Các yêu cầu bị thiếu sót, không chính xác hoặc không được xác định rõ ràng sẽ khiến việc phân phối các sản phẩm phù hợp với mục đích ban đầu có nguy cơ gặp rủi ro cao. Tuy nhiên, rủi ro liên quan đến việc các yêu cầu không được xác định rõ ràng khác nhau đáng kể khi so sánh giữa hai phương pháp Waterfall và Agile.

Rủi ro được đặt ra bởi yêu cầu không được xác định rõ ràng đối với phương pháp Waterfall truyền thống thấp hơn trong giai đoạn yêu cầu của dự án vì đây là thời điểm yêu cầu có thể được thêm và thay đổi mà không ảnh hưởng đến các giai đoạn khác. Sau giai đoạn này, rủi ro do yêu cầu không được xác định rõ ràng tăng đáng kể và tiếp tục tăng trong suốt thời gian thực hiện dự án. Đối với phương pháp Agile, rủi ro do yêu cầu không được xác định rõ ràng tương đối ổn định trong suốt dự án.

Tuy nhiên, nó sẽ rất hữu ích để xem xét rủi ro tương đối theo các thành phần cấu thành nên nó như khả năng các yêu cầu không được xác định rõ ràng và tác động của việc tồn tại những yêu cầu này trong dự án.

Đối với cách tiếp cận Wartefall truyền thống, tất cả nỗ lực để thu thập và tài liệu hóa các yêu cầu xảy ra ở giai đoạn đầu dự án với quy định hạn chế trong việc sửa đổi hoặc xem xét, đánh giá lại yêu cầu trong các giai đoạn sau. Điều này có nghĩa là khả năng có yêu cầu không được xác định rõ ràng tương đối cao. Khả năng có các yêu cầu không được xác định rõ ràng khá ổn định trong suốt dự án vì nó là kết quả của các ràng buộc hạn chế được áp đặt bởi phương pháp.

Ngược lại, tác động của các yêu cầu không xác định khá thấp đối với các phương pháp thác nước trong giai đoạn yêu cầu ban đầu của dự án vì đây là thời điểm có cơ chế để đánh giá và thay đổi yêu cầu. Sau đó, tác động của các yêu cầu không được xác định rõ ràng có thể tăng lên đáng kể (đặc biệt là đối với các dự án liên quan đến việc mua tài nguyên hay các sản phẩm theo yêu cầu như là một phần của giai đoạn tiếp theo) và tiếp tục tăng trong suốt vòng đời của dự án. Điều này là do chi phí thay đổi sản phẩm tăng lên khi sáng kiến tiến triển thông qua các giai đoạn thiết kế, triển khai và xác nhận.

Để so sánh, các phương pháp Agile bao gồm các cơ chế để kết hợp thông tin mới vào các yêu cầu trong suốt dự án, nghĩa là khả năng các yêu cầu không được xác định rõ sẽ giảm dần khi dự án tiến triển. Đồng thời, tác động của các yêu cầu này sẽ tăng lên trong suốt vòng đời dự án khi các sản phẩm được phát hành dần dần.

Cuối cùng, tác động của yêu cầu không được xác định rõ ràng đối với các dự án tương đương là tương đối giống nhau đối với cả hai phương pháp Waterfall và Agile - đó chính là khả năng góp phần vào sự khác biệt tổng thể về rủi ro tương đối.

4. Hiện thực hóa lợi ích

Một điểm khác biệt chính giữa phương pháp Waterfall và Agile là khi lợi ích được thực hiện. Đối với các dự án Waterfall, lợi ích không thể được thực hiện cho đến khi các sản phẩm chính được hoàn thành. Có cơ hội hạn chế để thực hiện lợi ích sớm trong các dự án Waterfall truyền thống. So sánh với đó, các phương pháp Agile cung cấp cơ hội nhận ra lợi ích sớm với việc phân phối sản phẩm gia tăng.

5. Tại sao việc so sánh lại quan trọng?

Vậy tại sao việc hiểu sự khác biệt tương đối giữa các phương pháp Waterfall và Agile lại hữu ích? Có một số cách mà việc này có thể giúp ích, bao gồm:

Lập kế hoạch nguồn lực: giúp bạn lập kế hoạch và phân bổ nguồn lực vào những nơi cần thiết dựa trên phương pháp đang được sử dụng.
Giao tiếp: giúp bạn mô tả được các ưu điểm và rủi ro tương đối của một cách tiếp cận với các bên liên quan.
Chứng minh quan điểm của bạn: cung cấp một số luận điểm để giúp bạn đưa ra lập luận cho một cách tiếp cận khác.
Đánh giá các phương án thay thế: cung cấp cơ sở để đánh giá các phương pháp thay thế và tùy chỉnh các phương pháp phù hợp.

Như vậy, bài viết này BAC đã cung cấp một so sánh tương đối giữa Waterfall và Agile trên ba lĩnh vực. Bằng cách so sánh các khía cạnh của các phương pháp Waterfall và Agile theo quan điểm tương đối, bài viết này không nhằm mục đích thúc đẩy phương pháp này tốt hơn phương pháp khác vì cả hai đều có vai trò riêng của nó. Ngoài ra, phân tích này chưa tính đến tất cả các biến thể, sự kết hợp giữa các phương pháp tiếp cận. Tuy nhiên, việc hiểu được sự khác biệt tương đối giữa các mô hình cơ bản có thể hỗ trợ khi chuẩn bị và lập kế hoạch làm việc với một phương pháp cụ thể – đặc biệt là trong môi trường mà các nhà phân tích nghiệp vụ có thể được mong đợi làm việc với nhiều phương pháp khác nhau. Đừng quên đồng hành cùng BAC để tìm hiểu thêm nhiều kiến thức bổ ích về thế giới BA tại BAC's Blog nhé!

Nguồn tham khảo:

https://www.batimes.com/

Nhu cầu đào tạo doanh nghiệp

BAC là đơn vị đào tạo BA đầu tiên tại Việt Nam. Đối tác chính thức của IIBA quốc tế. Ngoài các khóa học public, BAC còn có các khóa học in house dành riêng cho từng doanh nghiệp. Chương trình được thiết kế riêng theo yêu cầu của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn và tư vấn phát triển.

CÁC KHOÁ HỌC BUSINESS ANALYST BACs.VN DÀNH CHO BẠN

Khoá học Online:

Khoá học Offline:

Tại Tp.HCM:

Tại Hà Nội:

Tham khảo lịch khai giảng TẤT CẢ các khóa học mới nhất

Ban biên tập nội dung - BAC

Click để đọc tiếp

Các Business Analyst cần trau dồi những công nghệ gì trong năm 2025

Đối với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ ngày này, việc không ngừng trau dồi và học hỏi là điều bắt buộc mà các Business Analyst phải làm để phát triển hơn trong lĩnh vực phân tích nghiệp vụ. Trong bài viết này, các bạn hãy cùng BAC tìm hiểu các xu hướng và các kỹ năng mới để làm hành trang trên sự nghiệp Business Analyst nhé!
Sự khác biệt giữa UAT và Usability Testing Business Analyst cần lưu ý

UAT và Usability Testing thường được mang lên bàn cân để so sánh nhưng, đây là 2 phương pháp kiểm thử khác nhau. Trong khi Usability Testing đảm bảo sự hài lòng của người dùng thì UAT lại giúp các Business Analyst xác thực chức năng. Cả hai đều là một phần không thể thiếu để cung cấp một sản phẩm chất lượng cao. Hãy cùng BAC tìm hiểu ngay nhé!
API là gì? Khám phá cầu nối giữa các ứng dụng

API là nền tảng quan trọng kết nối các ứng dụng và dịch vụ trong kỷ nguyên số, tạo ra sự linh hoạt, hiệu quả và mở rộng cho các hệ thống. Bài viết sau giới thiệu API, cách hoạt động, các kiểu kiến trúc phổ biến cùng các công cụ kiểm thử API như Postman.
Meta AI là gì và cách sử dụng Meta AI hiệu quả 2025

Meta AI là một công cụ Trí Tuệ Nhân Tạo do chính công ty mẹ của Facebook, Instagram, WhatsApp ra mắt. Đây được xem là một cuộc cách mạng sẽ làm thay đổi cách mà các doanh nghiệp và người dùng sử dụng mạng xã hội.

Bình luận

Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +
Phạm Quế

Business Analyst

Khoá học Product Design của BAC đã cung cấp cho tôi nhiều kiến thức và nền tảng vô cùng hữu ích. Giảng viên giảng dạy rất nhiệt tình, truyền cho chúng tôi ngọn lửa đam mê và nhiệt huyết trong ngành. Đồng thời chia sẻ các kiến thức và kỹ năng cần thiết trong bài giảng một cách dễ hiểu hơn. Số lượng học viên không quá nhiều nên chất lượng giảng giạy vô cùng tốt. Giảng viên sửa bài tập 1-1 nên bài giảng sẽ chuyên sâu hơn.
Xem chi tiết +
Nguyễn Văn Long

Chuyên viên về chế độ kế toán & Giải pháp nghiệp vụ Tài chính kế toán trong ứng dụng CNTT - Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN)

Tôi đã tham gia khóa Phân tích nghiệp vụ phần mềm cơ bản 3.0 tại BAC. Ở đây, tài liệu đào tạo cung cấp nhiều nội dung bổ ích và trình bày dễ hiểu. Giảng viên rất nhiệt tình, ngoài nội dung giảng dạy theo giáo trình còn chia sẻ nhiều kinh nghiệm thực tiễn, các câu hỏi của học viên đều được giải đáp ngay trên lớp và có minh họa từ các dự án trong thực tế. Sau tất cả, tôi cảm ơn BAC và Thầy giáo Thái Sơn.
Xem chi tiết +