Dec 25, 2019

Phân biệt cơ sở dữ liệu (Database) và Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS)

Một trong những môn học quan trọng khi các bạn theo học ngành Công nghệ Thông tin (CNTT) đó chính là môn cơ sở dữ liệu. Với các bạn trái ngành muốn chuyển qua lĩnh vực IT, cụ thể hơn là Business Analyst, Data Analyst… thì việc học và nắm bắt những kiến thức về cơ sở dữ liệu là rất cần thiết và quan trọng.

1. Database là gì?

Trước khi tìm hiểu về database thì ta cần hiểu đơn giản data là gì? Data là những sự kiện liên quan đến bất kì đối tượng nào trong thế giới thực. Ví dụ tên, tuổi, chiều cao, cân nặng, hình ảnh là dữ liệu liên quan đến bạn. Data cũng có thể là kí tự số, chữ, hình ảnh, file âm thanh, video…

Database hay còn gọi là cơ sở dữ liệu là tập hợp các dữ liệu được tổ chức theo một cấu trúc nhất định, đại diện cho một khía cạnh của thế giới thực.

Database khác data ở chỗ là dữ liệu được tập hợp theo một cấu trúc nhất định, thuận tiện cho việc chỉnh sửa dữ liệu (thêm, bớt, sửa, xóa).

Cơ sở dữ liệu giúp cho việc quản lý dữ liệu được tối ưu và khai thác dữ liệu được hiểu quả và dễ dàng hơn.

Ví dụ bảng sau là cơ sở dữ liệu của một sinh viên. Khi cần xem các thông tin liên quan họ có thể tìm kiếm từ mã số sinh viên duy nhất để có các thông tin khác.

Bảng:

Cơ sở dữ liệu có thể sắp xếp thành bảng, hàng, cột, lập chỉ mục để có thể dễ dàng tìm kiếm thông tin liên quan hơn.

2. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS) là gì?

Hệ quản trị cơ sở dữ liệu còn được gọi là DBMS (Database Management System). Ở phía trên ta đã hiểu thế nào là data và thế nào là database. Cơ sở dữ liệu thì cần có phần mềm để lưu trữ và truy xuất dữ liệu. Hệ quản trị cơ sở dữ liệu (DBMS) là phần mềm giúp lưu trữ database một cách an toàn, bảo mật.

Bên cạnh đó BDMS cũng giúp đảm bảo được được tính cấu trúc trong cơ sở dữ liệu và ngoài ra còn hỗ trợ đọc, chỉnh sửa, thêm và xóa dữ liệu trên cơ sở dữ liệu một cách dễ dàng.

Để làm được điều này trên các hệ quản trị cơ sở dữ liệu các nhà quản trị hệ thống thường sử dụng ngôn ngữ truy vấn mang tính cấu trúc: Structured Query Language hay còn gọi là SQL. Bài tiếp theo BAC sẽ giới thiệu mọi người cụ thể về SQL.

Các DBMS hiện tại cho phép thực hiện các nhóm chức năng sau:

Định nghĩa dữ liệu: DBMS cho phép tạo, sửa đổi và loại bỏ các định nghĩa xác định tổ chức dữ liệu.
Cập nhật: DBMS cho phép chèn, sửa đổi, xóa dữ liệu thực tế
Truy xuất: DBMS cung cấp thông tin dưới dạng có thể sử dụng trực tiếp hoặc để xử lý thêm bởi các ứng dụng khác. Dữ liệu được truy xuất có thể được cung cấp ở dạng cơ bản giống như được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu hoặc ở dạng mới thu được bằng cách thay đổi hoặc kết hợp dữ liệu hiện có từ cơ sở dữ liệu.
Quản trị: DBMS cho phép đăng ký, giám sát người dùng, phân quyền, giám sát hiệu suất, bảo đảm sự toàn vẹn dữ liệu, xử lý kiểm soát đồng thời, khôi phục dữ liệu

Như ví dụ trên ta có thể lưu được thông tin bằng file Excel. Nhưng Excel không được gọi là một hệ quản trị cơ sở dữ liệu bởi vì Excel không hỗ trợ việc thêm, bớt, xóa, sửa thông tin một cách dễ dàng và các yếu tố trên. Việc lưu trữ với dung lượng lớn, thuận tiện với chia sẻ và bảo mật cao thì Excel chưa đáp ứng được.

Một số hệ quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến hiện nay trên thị trường:

Oracle RDBMS
IBM DB2
Altibase
Microsoft SQL Server
SAP Sybase ASE
Teradata
ADABAS
MySQL
FileMaker
Microsoft Access

Ưu điểm của hệ quản trị cơ sở dữ liệu:

Kiểm soát dự phòng
Đảm bảo tính nhất quán dữ liệu
Thuận tiện cho việc chia sẻ dữ liệu
Sao lưu dữ liệu
Giao diện tùy biến

Nhược điểm của hệ quản trị cơ sở dữ liệu

DBMS khá phức tạp
DBMS đòi hỏi về hạ tầng kĩ thuật cao
DBMS có giá thành cao

Các loại DBMS phổ biến:

Mô hình dữ liệu phân cấp: Trong cơ sở dữ liệu phân cấp, dữ liệu mô hình được tổ chức theo cấu trúc giống như cây. Dữ liệu được lưu trữ theo định dạng phân cấp (từ trên xuống hoặc từ dưới lên). Dữ liệu được biểu diễn bằng mối quan hệ cha-con. Trong DBMS phân cấp cha mẹ có thể có nhiều con, nhưng con cái chỉ có một cha mẹ.
Mô hình dữ liệu mạng: Mô hình cơ sở dữ liệu mạng cho phép mỗi đứa con có nhiều cha mẹ. Nó giúp bạn giải quyết nhu cầu mô hình hóa các mối quan hệ phức tạp hơn như các đơn hàng / bộ phận mối quan hệ nhiều-nhiều. Trong mô hình này, các thực thể được tổ chức trong một biểu đồ có thể được truy cập thông qua một số đường dẫn.
Mô hình dữ liệu quan hệ: đây là mô hình được sử dụng rộng rãi nhất. Mô hình này dựa trên việc chuẩn hóa dữ liệu trong các hàng và cột của các bảng. Mô hình quan hệ được lưu trữ trong các cấu trúc cố định và được thao tác bằng ngôn ngữ truy vấn có cấu trúc SQL.
Mô hình dữ liệu hướng đối tượng: Trong mô hình dữ liệu hướng đối tượng, dữ liệu được lưu trữ dưới dạng đối tượng. Mỗi đối tượng có các đặc tính và Phương thức (hành vi của đối tượng). Các đối tượng được trao đổi với nhau qua phương thức. Mỗi đối tượng có thể được sinh ra từ kế thừa các phương thức khác.

Theo dõi thông tin khóa học BAC về: Phân tích dữ liệu với SQL(Data Analysis with SQL)

Các bài viết liên quan Power BI:

Các bài viết liên quan:

TABLEAU - Giải pháp BUSINESS INTELLIGENCE (BI) - click vào đây
Hướng dẫn cài đặt và Sử dụng TABLEAU - click vào đây
Tính năng mới trên tableau - verion 2019.1 - click vào đây

Tham khảo chương trình đào tạo:

BI - Ứng dụng trong doanh nghiệp với Taleau
Power BI http://www.bacs.vn/vi/khoa-hoc/power-bi/

Biên soạn và tổng hợp nội dung

Click để đọc tiếp

Học AI từ con số 0: Lộ trình đơn giản cho người mới bắt đầu

Khám phá lộ trình học AI đơn giản cho người mới bắt đầu cùng BAC. Bạn không cần giỏi lập trình để có thể học AI và trở thành chuyên gia. Những kiến thức này hoàn toàn có thể được tiếp thu và ứng dụng thực tế bởi tất cả mọi người.
Gemini là gì? So sánh Gemini và ChatGPT cho người mới bắt đầu

Gemini là gì? So sánh nhanh Gemini và ChatGPT một cách đơn giản, giúp người mới bắt đầu học AI chọn công cụ phù hợp để học tập, làm việc và sáng tạo nội dung. Mỗi công cụ đều có ưu và nhược điểm riêng, hãy cùng BAC khám phá chi tiết.
AI là gì? Giải thích đơn giản cho người mới bắt đầu

Bài viết này sẽ giúp các bạn tìm hiểu AI theo hướng đơn giản nhất. Bằng cách giải thích ngắn gọn, cô động, súc tích và dễ hiểu, BAC sẽ cho bạn lý giải về cụm từ “AI”. Qua đó, bạn không chỉ hiểu mà còn biết lý do vì sao mình phải học AI.
Top 5 khóa học AI miễn phí cho người mới bắt đầu 2025

Học AI là một nhu cầu có tốc độ tăng trưởng nhanh chóng. Tuy nhiên, để tìm được khóa học phù hợp là điều không hề đơn giản, đặc biệt là với người mới. BAC đã giúp bạn tổng hợp 5 khóa học AI miễn phí tốt nhất cho người mới tại đây.

Bình luận

Lê Anh Tuấn

Chuyên viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi là nhân sự thuộc Trung tâm Phát triển CNTT – Khối Ngân hàng số, hiện đang đảm nhiệm vai trò kiểm thử phần mềm (tester). Việc tham gia khóa học Business Analyst đã mang lại cho tôi góc nhìn toàn diện và rõ ràng hơn về vai trò của BA trong lĩnh vực ngân hàng.

Khóa học Fundamental Business Analysis tại BAC không chỉ giúp tôi hiểu đúng bản chất công việc BA mà còn hỗ trợ phát triển tư duy nghiệp vụ – từ tiếp cận giải pháp kỹ thuật sang tập trung vào nhu cầu người dùng. Phương pháp giảng dạy kết hợp lý thuyết và thực hành thực tiễn, cùng các hoạt động mô phỏng, thảo luận nhóm đã giúp tôi nâng cao kỹ năng giao tiếp, phân tích và trình bày yêu cầu – những năng lực thiết yếu để phối hợp hiệu quả giữa các bên trong dự án công nghệ.

Xem chi tiết +
Huỳnh Cao Cường

Nhân viên HO - Kỹ thuật Ngân hàng số Eximbank

Tôi hiện đang công tác tại Trung tâm Phát triển CNTT – Khối CNTT, với vai trò là nhân sự chức năng phụ trách mảng Ngân hàng số, chuyên sâu về kiểm thử phần mềm (Tester). Trước khi tham gia khóa học Fundamental Business Analysis do BAC tổ chức, tôi từng hình dung BA chỉ đơn thuần là cầu nối giữa bộ phận kỹ thuật và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, quá trình học đã giúp tôi nhận thức rõ hơn về bản chất và tầm quan trọng của vị trí này. BA không chỉ kết nối các bên liên quan, mà còn giữ vai trò định hình yêu cầu, đảm bảo giải pháp được thiết kế đúng mục tiêu và sát với nhu cầu thực tế. Khóa học đã trang bị cho tôi tư duy phân tích bài bản, khả năng diễn đạt yêu cầu rõ ràng, và kỹ năng phối hợp hiệu quả trong môi trường dự án đa chiều.

Với nền tảng công nghệ thông tin sẵn có, khóa học là bước chuyển hướng quan trọng giúp tôi phát triển tư duy nghiệp vụ vững chắc và sẵn sàng theo đuổi lộ trình nghề nghiệp chuyên sâu trong lĩnh vực Business Analysis tại Eximbank.

Xem chi tiết +
Nguyễn Thị Mai Bình

Business Analyst

Với một người ngoại đạo như mình thì những chuyên đề về "kỹ thuật" của BA hết sức quan trọng. Ví dụ như sử dụng các diagram để mô hình hóa requirement, viết User Story/Use case, v...v..

Đến với khóa học Fundamental Business Analysis, mình đã được gặp thầy Lộc, một người người rất nhiệt tình và có tâm. Ngoài việc chia sẻ các kinh nghiệm thực tế trên lớp thì thầy còn dành thời gian ra để tư vấn, hỗ trợ, góp ý CV cho mình. Bên cạnh đó trung tâm và anh Phụng cũng hỗ trợ gửi CV, kết nối học viên tới mạng lưới các công ty đối tác chất lượng, điều này giúp học viên như mình tìm được công việc phù hợp nhất. Cảm ơn BAC.
Xem chi tiết +